بررسی ارتباط شکل حوضه های آبخیز با دبی اوج قابل وقوع در آن ها

اثبات ارتباط بین شکل حوضه (به عنوان یکی از خصوصیات فیزیکی حوضه های آبخیز) با دبی اوج قابل وقوع در حوضه می تواند بر مدیریت و کنترل سیلاب های احتمالی قابل وقوع در حوضه های مختلف نقش موثری داشته باشد. لذا در این تحقیق اقدام به بررسی رابطه شکل حوضه های آبخیز بر مبنای اصل نسبت طول به مجذور مساحت حوضه با دبی اوج قابل وقوع در حوضه بر اساس هیدروگراف واحد مصنوعی اشنایدر در ۶ حوضه در استان فارس شامل حوضه های بند بهمن رود قره آغاج، جمال آباد خارستان، چمریز، پل عباس، چیتی و تلمبه حسنی گردید. جهت تعیین مرز حوضه های آبخیر، مدل کردن آبراهه ها و محاسبه پارامتر های فیزیوگرافی حوضه از نرم افزار ArcGIS۱۰.۸ استفاده شد. در راستای ایجاد زمینه مناسب مقایسه نتایج، هیدروگراف واحد تهیه شده در تمام حوضه ها، بر مبنای بارندگی مازاد ۴ ساعته محاسبه شد. از طرفی ضرایب Cp و Ct در تمام حوضه ها به ترتیب معادل ۱۷/۰ و ۵/۱ لحاظ گردید. نتایج این تحقیق نشان داد که در حوضه های گرد (نسبت طول حوضه به مجذور حوضه کمتر از ۲) دبی اوج بیشتر از حوضه های کشیده می باشد. به طوریکه در حوضه های جمال آباد خارستان و پل عباس به ترتیب نسبت طول به مجذور مساحت معادل ۹۳/۴ (بیشترین) و ۸۳/۰(کمترین) محاسبه گردید و دبی اوج آنها نیز به ترتیب معادل ۰۶/۹ و ۸/۱۳۹ مترمکعب بر ثانیه برآورد شد.

کلیدواژه ها:

دبی اوج ، هیدروگراف ، اشنایدر ، شکل حوضه ، فارس