ارزیابی و تحلیل عوامل خطر در کارگاه های جوشکاری به روش (FMEA (Failure Mode and Effect Analysis در شهرستان زابل

مقدمه: فرایند جوشکاری، از جمله گسترده ترین و پرکاربردترین فعالیت ها در محیط های صنعتی طبقه بندی می گردد. جوشکاری، یکی از حرفه های توام با خطر است و کارگران شاغل در این بخش در معرض مخاطرات فراوان قرار دارند. شناسایی و ارزیابی ریسک های موجود و مدیریت آن ها، نقش بسزایی در حفظ سالمت کارگران و سالم سازی محیط کار آنان دارد. هدف از انجام مطالعه ی حاضر، شناسایی و ارزیابی خطرات ناشی از استفاده ی دستگاه ها در فرایند جوشکاری با استفاده از روش Failure mode and effect analysis) FMEA) در کارگاه های جوشکاری شهر زابل در سال ۱۳۹۹ بود. شیوه ی مطالعه: این مطالعه تحلیلی- مقطعی، بر روی ۷۷ کارگاهی جوشکاری در شهر زابل انجام گرفت. در این پژوهش در قدم اول، عوامل خطر اصلی در کارگاه های جوشکاری شناسایی شده و بر اساس منطق FMEA برای هر ریسک ناشی از دستگاه ها، سه شاخص شدت، احتمال و تشخیص آسیب پذیری مشخص گردید. سپس معیار اولویت بندی، تعیین شده و بر اساس عدد حاصل از شاخص Risk priority number)RPN) نسبت به اولویت بندی ریسک ها اقدام گردید. یافته ها: یافته های این مطالعه نشان داد که از نظر اولویت ریسک در کارگاه های جوشکاری، بالاترین عدد اولویت ریسک (RPN) با میزان ۱۷۵ مربوط به انبر جوشکاری (و داغ شدن دسته به علت از بین رفتن عایق دسته) و دریل (شکستن مته به علت استفاده از مته ی نامناسب و فشار زیاد به دستگاه) و کمترین عدد اولویت ریسک (RPN) با میزان ۱۲، مربوط به دسته ی سنگ فرز (هرز شدن پیچ اتصال دسته به بدنه به علت عدم سرویس به موقع) بود. همچنین نتایج نشان داد که میازن اولویت ریسک عوامل مختلف موثر بر میزان شدت خطر شامل شکستن تیغه ی اره ی آتشی، سوختن سیم پیچ تراش جوش و برخورد انبر به دست در دستگاه جوش نیز از اولویت های نسبی بالایی برخوردار بودند. نتیجه گیری: نتیجه ی پژوهش نشان داد که براساس عدد ریسک حاصله، تدوین برنامه ی زمان بندی شده و منظم توسط بازرسان کار و مراکز بهداشتی- درمانی و سایر سازمان های زیربط جهت اجرای اقدامات کنترلی مهندسی شامل کنترل عوامل شیمیایی، فیزیکی، ایمنی و ارگونومیکی در محیط کارگاه های جوشکاری، آموزش به کارفرمایان کارگاه ها جهت آشنایی با مفاد قانون کار در جوشکاری و رعایت قوانین الزامی، لزوم استفاده از تجهیزات حفاظت فردی، در لیست برنامه های استراتژیک و کاربردی قرار داده شود.

کلیدواژه ها:

شناسایی ریسک ، تحلیل ریسک ، ایمنی ، تکنیک تجزیه و تحلیل حالات و اثرشکست ، کارگاه جوشکاری