میزان توجه به مهارتهای زندگی در محتوای کتب درسی مطالعات اجتماعی دورهی ابتدایی

کتاب درسی یکی از مهمترین منابع و مراجع یادگیری در نظامهای آموزشی محسوب میشود و نیز فرصت مغتنمی برای آموزش مهارتهای زندگی به شمار میرود. هدف این پژوهش بررسی میزان توجه به مهارتهای زندگی در محتوای کتب درسی مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی بوده است. برای تحلیل محتوای کتب درسی مطالعات اجتماعی از روش تحلیل محتوای کمی استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش کتب مطالعات اجتماعی پایههای سوم، چهارم، پنجم و ششم دورهی ابتدایی در سال تحصیلی ۹۸-۹۷ بود. بدین ترتیب کل کتابهای مطالعات اجتماعی دورهی ابتدایی از منظر مهارتهای زندگی مورد بررسی قرارگرفته است. به عبارت دیگر جامعه و نمونه برابر است . ابزار گردآوری اطلاعات چک لیست تحلیل محتوای محقق ساخته بود که براساس مبانی نظری مهارت های زندگی تدوین گردید. روایی ابزار توسط متخصصان تایید شد. برای اندازهگیری پایایی ابزار جمع آوری داده ها از فرمول هولستی استفاده شد و مقدار آن ۸۲/. محاسبه گردید. نتایج پژوهش نشان داد که در کتابهای مطالعات اجتماعی و درصد مقولههای این مهارتها در پایه سوم بیشترین فراوانی را دارد و پس از آن پایه ششم، چهارم و پنجم به ترتیب بیشترین تاکید را بر مهارتهای زندگی داشتهاند. مهارتهای فردی، حل مساله و مهارتهای اجتماعی به ترتیب بیشترین فراوانی را داشتهاند وکمترین فراوانی در سه پایه به ترتیب مربوط به مقابله با استرس، مدیریت هیجان و تفکر خلاق بوده است. فراوانی و درصد صفر مربوط به مهارت مقابله با استرس در پایه های پنجم و ششم و مهارت مدیریت هیجان در پایههای چهارم و ششم است .عدم توجه به مهارت مدیریت هیجانات و مقابله با استرس زمینه ساز مشکلات رفتاری از جمله پرخاشگری، بیش فعالی، افسردگی و ناسازگاری اجتماعی میشود.

کلیدواژه ها:

محتوا ، مهارتهای زندگی ، مطالعات اجتماعی ، دوره ابتدایی ، کتب درسی.