تاریخ بیهقی، نمونه اعلای شعرگونه نثر مرسل عالی

سبک تاریخ بیهقی، نمونه اعلای «سبک بینابین» یا «مرسل عالی» است. یکی از امتیازات تاریخ بیهقی، شعرگونه بودن آن است. بیهقی در تاریخ خود، راهی میانه شعر و نثر را برگزیده و از این جهت، در میان آثار نثر دوره اول و بعد از آن، ممتاز و به عنوان نمونه اعلای نثر شعری برشمرده می شود. بیهقی، لطافت کلام ادبی را دریافته و اشتیاق خواننده به آهنگین بودن کلام و تاثیر دو چندان آن را درک کرده است. همین امر، سبب شده تا به کلامش، قدری نمک شعری بدهد تا بتواند هم اثرش رادر میان آثار هم عصر و قبل و بعد از خود، متمایز کند و هم به زیبایی ادبی آن بیفزاید. در عبارت معروف «.. تا آن چه نویسم یا از معاینه من است یا از سماع درست از مردی ثقه» که دال بر ممتاز بودن تاریخ بیهقی از نظر مختصه «صداقت و اطلاع» می باشد، در جزء دوم عبارت، کلمات چنان برگزیده شده که با اندکی مسامحه، به یک رکن عروضی تبدیل می گردد. چنین توانایی، بیشتر در میان آثاری که به نثرهای فنی و مصنوع و به خصوص نثر مسجع، نگارش شده، دیده می شود. زیرا وفور لغات عربی و آرایه های سجع و جناس، سبب شعرگونه شدن نثر می شوند. بیهقی با میانه روی توام با احتیاط، طوری رفتار کرده که هم شعر بودن کلامش، حفظ شده و هم از آرایه ها و لغات عربی، به حد اعتدال بهره برده است.

کلیدواژه ها:

تاریخ بیهقی ، شعرگونه ، مختصات