نسبت میان روایت و تاریخ در تاریخ بیهقی

بحث میان روایت و تاریخ به اعتبار نزدیکی دو واژه «هیستوری» و «استور»، از دیرباز محل چند وچون بوده است، تاریخ تا چه اندازه روایت است و روایت تا چه اندازه تاریخ است؟ روایت با حقیقت و با تاریخ چه نسبتی دارد؟ روایت تاریخی چه فرقی با تاریخ روایی دارد؟ همه بحث میان روایت و تاریخ، به تفاوت میان داستان و ناداستان مربوط می شود. هایدن وایت ۱۹۷۸ با این استدلال که تاریخ نگاری، «در اصل، عملیات داستان پردازی است،» مدلل می سازد «موقعیت های تاریخی... تراژیک، کمیک یا رمانتیک نیستند» بلکه «مهارت و تردستی مورخ... این موقعیت ها را تراژیک کمک با رمانتیک می کند. از این منظر تاریخ بیهقی چگونه است؟ تاریخ بیهقی که ظاهر در دو قطب پیوستاری از گزارش صرف تاریخی و روایتگری داستانی قرار دارد، در اصل گزارشی تاریخی است که از این الگو تبعیت می کند، گذار از ساختارهای روایت ناشده به رخدادها و از رخدادها به روایت شده های غیر مهم و از روایت شده های جزئی به روایت شده های پررخداد. این مقاله نشان می دهد چگونه تاریخ بیهقی محصول گفتمان خاص سیاسی غالب در عصر غزنویان و بازتاب دهنده ویژگی های این گفتمان است چه در پرده و چه بر پرده.

کلیدواژه ها:

تاریخ ، داستان ، روایت ناشده ، روایت بر ساخته ، تاریخ بیهقی