جایگاه شیعیان و سیاست مذهبی غزنویان در دوره نخست حکومت غزنوی

دوران نخست غزنویان چرخشی است از تسامحو تساهل دینی و فرهنگی دوران سامانیان به سخت گیری مذهبی دوران سلطان محمود که امکان تزلزل جایگاه علویان را در خراسان فراهم می نمود اما آن چه در عمل رخ داد حاکی از مماشات و رعایت از جانب سلطان محمود نسبت به علویان بود. سیاست حکومت سلطان محمود و هوشمندی تاریخی و پایگاه اجتماعی علویان زمینه ساز چنین تعاملی در دوران تعصب سنی گرای محمودی است تاریخ بیهقی لحظات سرنوشت سازی از این همکاری را روایت می کند، بنابراین ضرورت دارد تا برای حل تضاد بین این روایت از بیهقی با گزارش های تاریخی مبنی بر شدت عمل علیه علویان، تصویری جامع از شرایط تاریخی دوران غزنویان را ترسیم کنیم. نتایج حاصل ازپژوهش نشان می دهد سیاست کلی سلطان محمود و غزنویان، سیاستی عمل گرا، مبتنی بر حفظ و استحکام سلطنت بوده است. در این راستا غزنویان تلاش داشتند تا با حفظ احترام و جایگاه رهبران علویان خراسان و سرزمین هایی که تحت نفوذ رهبری معنوی آن ان است. ارام و مطیع نگاه دارند و از سوی دیگر علویا نیز با هوشمندی تاریخی تلاش کردند تا این جایگاه و موقعیت را در دستگاه غزنوی برای خود نگاه دارند رنایت بیهقی نمونه ای بارز از این هوشمندی تاریخی است.

کلیدواژه ها:

شیعه ، رافضی ، علوی ، غزنویان ، سلطان محمود ، تاریخ بیهقی