بررسی وضعیت ترجمه و مترجمان در تاریخ بیهقی

یکی از ویژگی های برجسته تاریخ بیهقی، یادکرد رویدادها به گونه ای مفصل و با جزئیات عینی است. این مطالعه با هدف بررسی وضع ترجمه و مترجمان در تاریخ بیهقی برای غنی تر کردن تاریخ ترجمه در ایران انجام شده است. برای دست یابی به این هدف، کتاب از آغاز تا انجام خوانده شد. نتایج این بررسی نشان می دهد که فعالیت ترجمه را در بیشتر رویدادها، دبیران عهده دار بوده اند و شمار افرادی که مشخصا به این فعالیت بپردازند و نام مترجم داشته باشند بسیار اندک است. دبیران، در گزارش های بیهقی، هر دو نوع ترجمه، یعنی ترجمه شفاهی و کتبی را عهده دار بوده اند و پربسامدترین انواع ترجمه آنان شامل ترجمه شفاهی پیاپی در رویدادهای سیاسی و دیدارهای پادشاه و همچنین ترجمه کتبی متون اطلاعی و به ویژه، ترجمه نامه ها از فارسی به عربی و برعکس و ترجمه دیداری ملطفات است. در بیشتر ترجمه های فارسی نقل شده در این کتاب، تاثیر ساختارهای زبان مبدا آشکار است که می توان آن را «زاییده تاثیر عمومی نحو عربی بر نثر فارسی» و یا «مثنی» دانست که دبیر پیش روی دارد و ترجمه می کند.

کلیدواژه ها:

تاریخ بیهقی ، تاریخ ترجمه در ایران ، ابوالفضل بیهقی ، ادبیات کهن