تبیین ادبیت تاریخ بیهقی بر مبنای کارکرد هنرسازه ها با تکیه بر آرای صورتگرایان روس

فرم به عنوان تنها موضوع پژوهش ادبی از نگاه صورتگرایان روس، هم حاصل همکاری متقابل اجزای متن است. اجزایی که به تعبیر مولف انوارالربیع، خود به خود و بدون تکلف به متن راه یافته و موجبات انسجام را فراهم ساخته اند و هم اصلی ترین مولفه متن ادبی و وجه ممیزه آن از دیگر متون به شمار می رود. براین اساس می توان تاریخ بیهقی را فارغ از این که متنی تاریخی است. اثری ادبی دانست که ویژگی های خاص برشمرده از سوی صورتگرایان روس را داراست. از جمله ارزش های این اثر می توان وجه جمال شناسیک و ادبیت آن اشاره کرد که با بهره گیری بیهقی ازظرفیت های زبان در ساحات مختلف صرفی و نحوی و آگاهی او از قابلیت های واژه ها در دو محور جانشینی و همنشینی در کنار شناخت و او از کارکردهای حذف و تکرار که خود زمینه ساز ایجاز واطناب های هنری شده اند، کشل گرفته است. تمهیدات زبانی یاد شده در این اثر، مصادیق هنرسازه هایی هستند که به استناد ارای صورتگرایان روس منجر به ادبیت متن شده و گسترده ای از استعاره و کنایه تا تکرار و حذف بلاغی و تغییر هنری ارکان جمله و ترکیبات وصفی مقلوب را شامل می شود.

کلیدواژه ها:

تاریخ بیهقی ، فرمالیسم ، فرم ، ادبیات ، هنر سازه