ابوطالب اصفهانی پیشگام در پیدایش منظومه های حماسی حمله حیدری
محل انتشار: پژوهشنامه ادب حماسی، دوره: 8، شماره: 14
سال انتشار: 1391
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 184
فایل این مقاله در 16 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JPNFA-8-14_007
تاریخ نمایه سازی: 30 مهر 1401
چکیده مقاله:
نفوذ و تاثیر شاهنامه فردوسی در ادب فارسی، موجب شکل گیری منظومه های حماسی ملی در ایران شد. به دنبال خاموشی تدریجی حماسه های ملی که از اواخر قرن پنجم و اوایل قرن ششم قمری شروع شده بود، سرایش حماسه های تاریخی و پس از آن حماسه های مذهبی نیز شکل گرفت. با رسمیت یافتن آیین تشیع و عنایت ویژه به اندیشه های دینی در دوره صفویه و حمایت دربار از سرایندگان دین خواه، تمایل شاعران به سرودن منظومه های حماسی - مذهبی در مدح و منقبت پیامبر اکرم (ص) و امام علی (ع) و دیگر امامان معصوم شدت گرفت. آغازگر سرودن منظومه های حماسی – مذهبی، میرزا ابوطالب فندرسکی اصفهانی (د ۱۱۲۷ق /۱۷۱۸ م) است که با سرودن منظومه ای تحت عنوان «جذبه حیدری» درباره زندگی امام علی (ع)، سنتی را پی افکند که بسیار زود مورد توجه و البته تقلید بسیاری از شاعران این دوره و دوره های بعد قرار گرفت و موجد موجی جدید از خلق منظومه های حماسی با نام عمومی «حمله حیدری» شد. منظومه هایی که به طور معمول، موضوع و محتوای آن ها به زندگی پیامبر اکرم (ص)، امام علی (ع)، رویدادهای صدر اسلام و جنگ های حضرت علی (ع) مربوط می شد. این دسته از منظومه ها در تاریخ حماسه های مذهبی فارسی جای گاهی ویژه دارد. سروده هایی تحت عنوان حمله حیدری، از سده ۱۲ ق، با منظومه «حمله حیدری» سروده باذل مشهدی آغاز شد و در فاصله یک قرن پس از وی، چندین نفر به تقلید از او، به خلق آثاری تحت همین عنوان (حمله حیدری) پرداختند که آخرین ایشان، لطف الله قاجار متخلص به «مجنون» بود. نوشته حاضر در پی آن است که باختصار به زندگی و آثار میرزا ابوطالب اصفهانی، به عنوان آغازگر سرایش منظومه های حماسی – دینی بپردازد و سپس تاثیر او را در استمرار سرودن منظومه های حماسی – دینی و ایجاد سنتی به نام «حمله سرایی» در شعر فارسی مورد توجه قرار دهد.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
سید مرتضی طاهری برزکی
دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانش گاه آزاد اسلامی – واحد نجف آباد، ایران.
محسن باغ میرانی
دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانش گاه کاشان.
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :