تاثیر بازی وارسازی بر واژه آموزی (یادگیری انگلیسی به عنوان زبان دوم) در دانش آموزان پایه پنجم ابتدایی

پیشینه و اهداف: آموزش زبان انگلیسی به عنوان زبان دوم طی ۲ دهه­ اخیر با کمک رایانه و موبایل در جهان رشد فزاینده­ای داشته است. تکنولوژی­های نوین یادگیری از طریق تعاملی کردن محتوای آموزش زبان در مهارت­هایی نظیر مهارت­های شنیداری، گفتاری، نوشتاری و درک مطلب به محبوبیت خود افزوده و سعی داشته تا با افزایش کنترل یادگیرنده بر فرآیند یادگیری، بر زمان و مکان یادگیری یا حتی در انتخاب رسانه و فعالیت یادگیری، زبان­آموز آزادی عمل داشته باشد که خود باعث شخصی­سازی بیشتر آموزش شده تا آن ها از یادگیری از طریق تکنولوژی بیشتر استقبال کنند و این نوع یادگیری در زمره­ ترجیحات آن ها قرار گیرد که این توجه به فعالیت­های مبنایی زبان­آموزی نظیر واژه­آموزی به عنوان اساس و سنگ بنای یادگیری زبان، قابل تامل است. زیرا واژه­آموزی در زبان­آموزی، فعالیتی کسل­کننده، ملال­آور و یکنواخت است که زبان­آموزان به طور مدام با آن روبرو هستند و درعین حال مهم و اساسی است؛ چراکه سایر مهارت­های زبان از طریق یادگیری آن امکان پذیر می­شود. تکنولوژی­های نوین یادگیری در این زمینه هم اثربخش واقع شده و با بازی­وارسازی فرآیند واژه­آموزی و به واسطه اضافه کردن عناصری همچون رقابت، زمان­بندی، برنامه­ تقویت و پاداش­دهی، ارائه بازخورد، چالش و نظایر آن ها طی فضای یادگیری از طریق طراحی آموزشی، واژه­آموزی را تبدیل به فعالیتی جذاب و لذت­بخش نموده است. در واژه­آموزی علاوه بر این که فعالیتی تکراری و خسته ­کننده است، زبان­آموز باید به­خوبی بتواند واژه را تلفظ کرده، معنای صریح و ضمنی واژه را درک نموده، موقعیت کاربرد آن را خوب تشخیص داده، واژه را به درستی بنویسد، ریشه­ لغت را تمیز داده تا براساس آن در موقعیت­های موردنیاز، واژه­سازی کند که این موارد همگی بر پیچیدگی واژه­آموزی و دشواری آن می­افزایند. زیرا تعداد متغیرهای دخیل در یادگیری صحیح واژه زیاده بوده و با یکدیگر هم در ارتباطند. واژه­آموزی یک مهارت بسیار مهم است؛ چون ردپای آن در یادگیری سایر مهارت­های زبان­آموزی به خوبی قابل تشخیص است. از طرفی هم با گسترش دایره­ واژگان زبان­آموز، درک ظرافت­های معنایی واژه گاهی برای او دشوار می­شود که مستلزم به کارگیری آن ها در موقعیت کاربردی به طور مداوم است، وگرنه فراموش می­شوند. لذا براساس چنین دشواری­هایی در مساله­ زبان­آموزی که زبان­آموزان با آن مواجه هستند، تکنولوژی آموزشی به عنوان یک راه­حل و راهگشای مفید در این زمینه مدنظر قرار گرفته است که در بیشتر پژوهش­ها نشان داده که علاوه بر اثربخشی از منظر شناختی ازلحاظ عاطفی و انگیزشی هم ارزشمند است و می­تواند با بازی­وارسازی واژه­آموزی، نقش بی­بدیلی ایفا کند. بنابراین با توجه به آنچه گفته شد، هدف پژوهش حاضر، بررسی تاثیر بازی­وارسازی بر واژه­آموزی زبان انگلیسی در دانش­آموزان فارسی زبان کلاس پنجم است. روش ها : روش در این پژوهش از نوع شبه آزمایشی با طرح پیش­آزمون- پس­آزمون با گروه کنترل بود. جامعه­ آماری پژوهش شامل کلیه­ دانش ­آموزان پایه پنجم ابتدایی شهر همدان در سال تحصیلی ۹۹-۹۸ به تعداد ۸۴۳۱ نفر بود که حجم نمونه به تعداد ۴۰ نفر با روش نمونه­گیری در دسترس و از مدارسی انتخاب شد که دانش­آموزان آن ها دسترسی به لپ­تاپ، تبلت، گوشی هوشمند یا رایانه­ ی رومیزی جهت اجرای بازی (بازی ­واره­ای که برای واژه­آموزی توسعه یافته بود.) داشتند و سپس به طور تصادفی در دو گروه ۲۰ نفری آزمایش و کنترل جایگذاری شدند. ابزار گردآوری داده (اجرا) در این پژوهش، آزمون پیشرفت تحصیلی معلم ساخته برای پیش­آزمون و پس­آزمون (شامل ۳۰ سوال ۴ گزینه ای) و در هر دو گروه به طور یکسان بود که برای تعیین روایی آن ها ازنظر متخصصان موضوع استفاده شد و میزان پایایی هم براساس آلفای کرونباخ ۷۸/۰ به دست آمد. برای تحلیل داده­ها نیز از آمار توصیفی و استنباطی (آزمون کورایانس) با استفاده از نرم­افزار اس­پی­اس­اس نسخه ۲۲ (۲۰۲۱) استفاده شد.یافته ها: براساس تحلیل داده­های حاصل از این پژوهش، نسبتf  برای متغیر مستقل برابر با ۹۵۶/۵ و سطح معنیداری برابر با ۰۲/۰ بود و برای کوریت نسبت f برابر با ۶۸۷/۰ و سطح معنیداری برابر با ۴۱/۰ بود که میتوان گفت که اثر مداخله در گروه آزمایش معنیدار بوده است؛ ولی اثر کووریت غیر معنی دار.نتیجه گیری: بنابراین با توجه به این که نتایج نشان می دهد که نمرات پیش­آزمون به عنوان کووریت، دارای اثر غیر معنی داری بر نمرات پسآزمون بوده و از طرفی تاثیر مداخله بر نمرات پس­آزمون معنی دار بوده است؛ پس براساس یافته­های حاصل از این پژوهش، می­توان نتیجه گرفت که استفاده از بازی­وارسازی موجب بهبود میزان واژه­آموزی زبان آموزان کلاس پنجم ابتدایی در زبان انگلیسی به عنوان زبان دوم می­شود.

کلیدواژه ها:

بازی وارسازی ، واژه آموزی ، زبان آموزی