پیامدهای روانشناختی و آموزشی فضای مجازی در بین دانش آموزان و راهکارهای مقابله با آنها

پیشینه فضای مجازی علاوه بر کاربردهای گسترده در زمینه های مختلف، پیامدهای روانی، آموزشی و اجتماعی نامناسبی از جمله اعتیاد روانی اجتماعی،افت تحصیلی، تنزل ارزش ها، کاهش تعاملات اجتماعی، بلوغ زودرس و به خطر انداختن سلامت روانی دانش آموزان دارند. تلفن های همراه به عنوان یک دستگاه مخابراتی، توانایی بالایی در افزایش تنوع اطلاعات و سرگرمی های موجود برای دانش آموزان و آموزش و پرورش در سراسر جهان دارند. هدف از این مطالعه شناسایی پیامدهای روانشناختی و آموزشی فضای مجازی در دانش آموزان و راهکارهای مقابله با آن است. روش علمی تحقیق نیز به صورت توصیفی تحلیلی و روش جمع آوری مطالب به صورت کتابخانه ای و جستجو در پایگاهها و منابع اطلاعات علمی اینترنتی بوده است. نتایج پژوهش نشان میدهد گسترش فضاهای مجازی اینترنتی آسیبهای گوناگونی در زمینه تعلیم و تربیت دانش آموزان ایجاد کرده است؛ از جمله آسیب های روانی همچون استرس، افسردگی، ناکامی، ترس، خشم، عصبی بودن، حواس پرتی و اضطراب؛ و پیامدهای آموزشی مانند افت تحصیلی، ترک تحصیل، کاهش کیفیت یادگیری، تقلب، عدم برنامه ریزی و عدم علاقه به درس را می توان نام برد. در زمینه پیامدهای اخلاقی عواملی همچون دسترسی آسان به منابع غیر اخلاقی، تضعیف باورهای دینی و تعارض ارزشها؛ آسیبهای شخصیتی مثل اعتیاد به فضای مجازی، انزوای اجتماعی و اتلاف وقت؛ و آسیبهای خانوادگی از قبیل کاهش ارتباطات خانوادگی، تغییر الگوی تعامل میان والدین و فرزندان، از بین رفتن تعادل قدرت در خانواده و شکاف نسلها شناسایی شد. بر اساس یافته های این پژوهش پیشنهاد می شود علاوه بر روان درمانی مثبت بر کاهش اعتیاد به فضای مجازی، بالا بردن سواد رایانه ای و اینترنتی، برگزاری کلاس های آموزشی در مدارس و دانشگاه ها جهت آگاهی دادن به دانش آموزان، آموزش مهارتهای خودتنظیمی و خودکنترلی به دانش آموزان داده شود. همچنین پیشنهاد می شود دوره های ضمن خدمت به معلمان جهت تعامل سازنده با دانش آموزان برگزار گردد. همچنین فراهم آوردن محیط شاد و غنی، تولید محتوا متناسب با روحیه دانش آموزان، هدایت و نظارت والدین در کنار شناخت و آگاهی از آسیبهای پیش روی فضای مجازی می تواند موثر باشد.

کلیدواژه ها:

فضای مجازی ، پیامد های روانی ، مشکلات آموزشی