بومی سازی شعر «آن گاه پس از تندر» از فیلم «مهر هفتم »برگمان

یکی از زمینه ­های تحول شعر معاصر ایران، الهام از متون خارجی است که در برخی موارد این تاثیرپذیری از آثار سینمایی صورت گرفته است. در این فرایند، الهام گیرندگان اغلب با ایجاد تغییرات متناسب با فرهنگ مقصد، به بومی سازی پرداخته اند. در فرایند الهام ­گیری اخوان ثالث در شعر «آن گاه پس از تندر» از فیلم فلسفی «مهر هفتم» برگمان، اثر خارجی در هنگام ورود به سپهر نشانه ای خودی، از جنبه ­های مختلف تغییراتی در جهت ذوق و سلیقه بومی داشته ­است. تبیین راهکارهای بومی­ سازی در حرکت از متن مبدا به متن مقصد بر اساس نظریه یوری لوتمان، اساس مقاله حاضر است که نشان می­دهد وی بیشتر تلاش می کند با مقاومت و مدیریت مماشات، در یک رابطه قبضی و محدود کردن فضای عملکردی، فضای سنتی را بیشتر نگاه دارد و در ساختار سنت باقی بماند. بدین منظور از بومی سازی زبانی به شکل باستان­ گرایی (آرکائیسم) زبانی، کاربرد کلمات و تعبیرات رایج عامیانه و کاربرد اجتماعی زبان استفاده کرده و با بومی سازی تصویری، تاریخی، جغرافیایی، سیاسی و اجتماعی در جهت استعلای متن خارجی و نزدیک کردن آن با فرهنگ مقصد، حرکت کرده است؛ اما در مواردی اندک با استفاده مستقیم از عناصر غیرخودی در رابطه ای بسطی، تصور فرهنگ را از خودش در هم می­ریزد و به نوآوری می پردازد.

کلیدواژه ها:

ترجمه پژوهی ، سپهر نشانه ای لوتمان ، «مهر هفتم» برگمان ، «آن گاه پس از تندر» اخوان ثالث