رقابت قدرت های بزرگ در منطقه قفقاز جنوبی

با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، منطقه آسیای مرکزی و قفقاز با نوعی خلا قدرت روبهرو شد. در این سال ها با افزایش بهای نفت و تبلیغات گسترده غربی ها با عنوان خزر، خلیج فارس دوم، اهمیت ژئواکونومیک این منطقه مطرح گردید؛ اما وجود رقابت های قدرت های بزرگ، سبب برانگیختن تحرکات و تحولات پساجنگ سرد در راستای افزایش نفوذ و تاثیرگذاری در این منطقه می شود که از سوی غرب می توان به مصادیقی نظیر، گسترش ناتو به شرق، استقرار سپر دفاع موشکی آمریکا در شرق اروپا، جنگ بین روسیه و گرجستان در اوستیای جنوبی را اشاره کرد. در مقابل روس ها که نظاره گر پیشروی آمریکا و ناتو در حیات خلوت و منطقه خارج نزدیک خود بودند، در راستای حفظ منافع ملی و توازن راهبردی خود، در عمل وارد رویارویی با آمریکا و ناتو شدند که برخی از کارشناسان از این رویارویی با عنوان جنگ سرد جدید یاد می کنند؛ بهعلاوه اینکه چین نیز برای جلب حمایت سیاسی، مالی و نظامی کشورهای منطقه ای برای ایجاد جایگاهی سیاسی -اقتصادی در قفقاز به تکاپو افتاده است. مقاله پیش رو درصدد پاسخ به این سوال اصلی است که حوزه های نفوذ سه قدرت چین، روسیه و آمریکا در منطقه قفقاز کدام اند؟ فرض ما در این مقاله این است که رقابت آمریکا و روسیه و چین در منطقه قفقاز در سه حوزه سیاسی و اقتصادی و نظامی به کاهش امنیت در منطقه قفقاز و افزایش تضاد منافع منطقه ای و فرامنطقه ای منجر می شود که می تواند بحران های آینده این منطقه را رقم بزند.

کلیدواژه ها:

قفقاز ، نو رئالیسم ، رقابت قدرت های بزرگ ، ناامنی