اعتبار رای هیئت عمومی دیوان عدالت اداری در مراجع قضایی و هیئت عمومی دیوان عالی کشور

صلاحیت هیئت عمومی دیوان عدالت اداری از جهت صدور رای، برابر قانون، صلاحیتی منحصربه فرد است. این هیئت عمومی که می­تواند رای وحدت رویه، رای ایجاد رویه و رای ابطالی صادر نماید نقش و جایگاه قابل توجهی در نظام حقوقی ما و به ویژه در منابع حقوق اداری و یکنواخت­سازی حقوقی در این حوزه پیدا کرده است. همه سخن در این نوشته بر سر ارزش این رای ها در مراجع قضایی است؛ مراجعی که خود به همراه دیوان عدالت اداری زیر سایه نظارت دیوان عالی کشور هستند که اجرای صحیح قانون در محاکم و یکنواخت سازی اجرای قانون در کشور را می­پاید. بر این بنیاد اگر رایی از هیئت عمومی دیوان عدالت اداری صادر شود، به ویژه رایی که وحدت رویه و ایجاد رویه است، این پرسش مطرح می شود که ارزشش در مراجع قضایی چیست. چنین به دیده می­رسد که رای هیئت عمومی دیوان عدالت اداری در مراجع قضایی به عنوان یک مستند و استدلال حقوقی قابل ترتیب اثر است که می تواند اقناع پدید آورد یا پدید نیاورد، ولی اگر این رای با رایی از مراجع قضایی در تعارض قرار بگیرد یا این که مراجع قضایی با استناد به این رای و تفسیری مشابه یا متفاوت، دچار تعارض آرا گردند، گرچه در قوانین مرجعی برای رفع تعارض میان رای مرجع قضایی و رای هیئت عمومی دیوان عدالت نیست، تنها مرجعی که می­تواند این تعارض را حل کند، هیئت عمومی دیوان عالی کشور است. این هیئت عمومی با صدور رای وحدت رویه می­تواند به این اختلاف پایان دهد. این نتیجه در چند رای وحدت رویه دیوان عالی کشور به شکل یک رهیافت و راهکار رویه قضایی مورد توجه بوده است.

کلیدواژه ها:

استدلال ، اقناع ، تفسیر ، رای هیئت عمومی ، عالی بودن دیوان عالی