تاثیر زندان و حبس بر خانواده زندانی، چالش ها و راهکارها

زندان پیامدهای بسیاری دارد که در اغلب موارد بسیار بیشتر از سود ناچیزی است که از آن عاید می شود. این مجازات که با اهداف بازدارندگی برای فرد مجرم تعیین می گردد، پیامدهایی برای خانواده زندانی دارد. در واقع با زندانی شدن یک فرد نه تنها وی بلکه اعضای خانواده وی نیز از این امر متاثر می شوند. هدف اصلی مطالعه حاضر شناسایی پیامدهای حاصل از زندانی شدن سرپرست خانواده بر روی دیگر اعضا و ایجاد زمینه های دیگردر آنان است. نظریه های رفتار انحرافی مرتن و نظریه انتقال فرهنگی ساترلند و نظریه پیوند اجتماعی هریشی، چارچوب نظری مطالعه حاضر را تشکیل می دهند. یکی از سیاست های راهبردی کشور، تقویت نهاد خانواده دربرابر عوامل گوناگون تضعیف کننده درونی و بیرونی آن است. روش تحقیق حاضر، فراتحلیل کیفی است و در آن از مشاهده مشارکتی برای صورت بندی استنتاج های جامعه شناختی جدید بهره گرفته شده است. بر اساس داده ها، در طول سال حداقل یک میلیون نفر زندانی ثابت و در گردش در ایران وجود دارد. با توجه به اینکه متوسط بعد خانوار در ایران۵۵/۳است، هر سال نزدیک به ۵ میلیون انفر یرانی به نحوی با پیامدهای این پدیده به طور مستقیم سروکار دارند که نشان دهنده ابعاد وسیع تاثیر زندان بر خانواده ها و مشکلات خانواده های زندانیان در ایران است. مجموعه پیامدهای زندان عبارت اند از: ۱. فردی و شخصیتی؛ ۲. اجتماعی؛ ۳. اقتصادی؛ ۴. فرهنگی؛ ۵. سیاسی، یکی از مسائل مهم، رابطه نوع جرم و مدت محکومیت زندانی با انسجام خانواده است. وضعیت خانواده محکومان مواد مخدر و خانواده محکومان به قتل و شرارت و سرقت و جرایم مالی و با هم متفاوت است. در پژوهش حاضر پنج راهکار موثر ارائه و تشریح شده است که عبارت اند از: ۱. تعیین مدل کیفری، ۲. انسانی تر کردن شرایط زندان با توجه به تاثیرات محیط فیزیکی بر روان و اخلاق فرد، ۳. زندان باز، ۴. روش های جایگزین زندان ۵ ،. ضرورت حضور نهادهای مدنی و حمایتگر.

کلیدواژه ها:

پیامدهای اجتماعی زندان ، پیامدهای اقتصادی زندان ، پیامدهای خانوادگی زندان ، خانواده زندانی ، زندان