بررسی جایگاه شاهد در دعاوی کیفری از منظر حقوق ایران

شهادت شهود علاوه بر عرف عمومی در علم حقوق نیز یکی از اصطلاحات متداول می باشد. و از اولین ادله بشری در اثبات حق یا دفاع از اتهام بوده و تا به امروز به عنو ان یکی از ادله اثبات، موجودیت خود را حفظ کرده است. بعلاوه برای برقراری نظم جامعه و تنظیم روابط بین مردم و تامین رفاه و آسایش عمومی قانون را یاری کرده و در برابر تزلزل به اثبات و دوام نظم جامعه چون دژی محکم ایستادگی، بیان واقعیت و شناساندن منحرفین اجتماعی، دینی و قانونی، می نماید. شرایط فقهی شهادت سخت و دشوار بوده و تحقیق آن مطابق با جامعه امروزی مستلزم احراز شهادت عدالت شاهددر درجه اول می باشد. شهادت در حقوق جزای ایران و فقه یک تکلیف بوده نه حق و این تکلیف در پاره ای از موارد از زنان ساقط شده که هر چند در بادی امر چنین به نظر می رسد که حقوقی از زنان زایل شده ولی با بررسی در عمق موضوع درک می گردد که نه تنها چنین نبوده بلکه قانون گذار کیفری با الهام از فقه کیفری شیعه حقوق بیشتری به آنان اعطا و آنان را از ادای تکلیف معزول داشته است. در فقه و حقوق جزای ایران نه تنها به کیفیت و درک شهادت ( مستند شهادت ) توجه شده بلکه به کمیت شهود نیز توجه شده و تعداد نصاب شاهد مد نظر قرار گرفته، به طوری که در حدود حتی شهود کمتر از حد نصاب، حد قذف خواهند خورد. در حقوق جزای ایران، تشریفاتی از باب احضار شاهد تا بار دوم، بعد از آن جلب وی در صورت عدم حضور بودن عذر موجه در نظر گرفته شده است اما اجبار به شهادت مجاز نیست.