انعکاس کتاب موسی (ع) و صحف ابراهیم (ع) در قرآن قائم آل محمد (عج)

مفاهیم «موسی الکتاب» و «کتاب موسی» در آیات شریفه‌ی «واذ آتینا موسی الکتاب والفرقان لعلکم تهتدون» (بقره: ۵۳) و «ولقد آتینا موسی الکتاب وقفینا من بعده بالرسل وآتینا عیسی ابن مریم البینات وایدناه بروح القدس افکلما جاءکم رسول بما لا تهوی انفسکم استکبرتم ففریقا کذبتم وفریقا تقتلون» (بقره: ۸۷) و «یسالک اهل الکتاب ان تنزل علیهم کتابا من السماء فقد سالوا موسی اکبر من ذلک فقالوا ارنا الله جهره فاخذتهم الصاعقه بظلمهم ثم اتخذوا العجل من بعد ما جاءتهم البینات فعفونا عن ذلک وآتینا موسی سلطانا مبینا» (نساء: ۱۵۳) و «وما قدروا الله حق قدره اذ قالوا ما انزل الله علی بشر من شیء قل من انزل الکتاب الذی جاء به موسی نورا وهدی للناس تجعلونه قراطیس تبدونها وتخفون کثیرا وعلمتم ما لم تعلموا انتم ولا آباوکم قل الله ثم ذرهم فی خوضهم یلعبون» (انعام: ۹۱) و «وهذا کتاب انزلناه مبارک مصدق الذی بین یدیه ولتنذر ام القری ومن حولها والذین یومنون بالآخره یومنون به وهم علی صلاتهم یحافظون» (انعام: ۹۲) و «ثم آتینا موسی الکتاب تماما علی الذی احسن وتفصیلا لکل شیء وهدی ورحمه لعلهم بلقاء ربهم یومنون» (انعام: ۱۵۴) و «وهذا کتاب انزلناه مبارک فاتبعوه واتقوا لعلکم ترحمون» (انعام: ۱۵۵) و «افمن کان علی بینه من ربه ویتلوه شاهد منه ومن قبله کتاب موسی اماما ورحمه اولئک یومنون به ومن یکفر به من الاحزاب فالنار موعده فلا تک فی مریه منه انه الحق من ربک ولکن اکثر الناس لا یومنون» (هود: ۱۷) و «ولقد آتینا موسی الکتاب فاختلف فیه ولولا کلمه سبقت من ربک لقضی بینهم وانهم لفی شک منه مریب» (هود: ۱۱۰؛ فصلت: ۴۵) و «وآتینا موسی الکتاب وجعلناه هدی لبنی اسرائیل الا تتخذوا من دونی وکیلا» (اسراء: ۲) و «واذکر فی الکتاب موسی انه کان مخلصا وکان رسولا نبیا» (مریم: ۵۱) و «ولقد آتینا موسی الکتاب لعلهم یهتدون» (مومنون: ۴۹) و «ولقد آتینا موسی الکتاب وجعلنا معه اخاه هارون وزیرا» (فرقان: ۳۵) و «ولقد آتینا موسی الکتاب من بعد ما اهلکنا القرون الاولی بصائر للناس وهدی ورحمه لعلهم یتذکرون» (قصص: ۴۳) و «فلما جاءهم الحق من عندنا قالوا لولا اوتی مثل ما اوتی موسی اولم یکفروا بما اوتی موسی من قبل قالوا سحران تظاهرا وقالوا انا بکل کافرون» (قصص: ۴۸) و «قل فاتوا بکتاب من عند الله هو اهدی منهما اتبعه ان کنتم صادقین» (قصص: ۴۹) و «ولقد آتینا موسی الکتاب فلا تکن فی مریه من لقائه وجعلناه هدی لبنی اسرائیل» (سجده: ۲۳) و «ولقد آتینا موسی الهدی واورثنا بنی اسرائیل الکتاب» (غافر: ۵۳) و «ومن قبله کتاب موسی اماما ورحمه وهذا کتاب مصدق لسانا عربیا لینذر الذین ظلموا وبشری للمحسنین» (احقاف: ۱۲) و «قالوا یا قومنا انا سمعنا کتابا انزل من بعد موسی مصدقا لما بین یدیه یهدی الی الحق والی طریق مستقیم» (احقاف: ۳۰) مورد ملاحظه قرار گرفته است. این مفهوم همچنین در آیات شریفه‌ی «ولقد آتینا موسی وهارون الفرقان وضیاء وذکرا للمتقین» (انبیاء: ۴۸) و «الذین یخشون ربهم بالغیب وهم من الساعه مشفقون» (انبیاء: ۴۹) و «وهذا ذکر مبارک انزلناه افانتم له منکرون» (انبیاء: ۵۰) و «ولقد مننا علی موسی وهارون» (صافات: ۱۱۴) و «ونجیناهما وقومهما من الکرب العظیم» (صافات: ۱۱۵) و «ونصرناهم فکانوا هم الغالبین» (صافات: ۱۱۶) و «وآتیناهما الکتاب المستبین» (صافات: ۱۱۷) مشاهده می‌شود حال آنکه مفهوم «موسی الکتاب» و «کتاب موسی» در معنا و بیان آیه‌ی شریفه‌ی «ولقد آتینا بنی اسرائیل الکتاب والحکم والنبوه ورزقناهم من الطیبات وفضلناهم علی العالمین» (جاثیه: ۱۶) نیز به کار رفته است. مفهوم شناسی الواح موسی (ع) همچنین در آیات شریفه‌ی «قال یا موسی انی اصطفیتک علی الناس برسالاتی وبکلامی فخذ ما آتیتک وکن من الشاکرین» (اعراف: ۱۴۴) و «وکتبنا له فی الالواح من کل شیء موعظه وتفصیلا لکل شیء فخذها بقوه وامر قومک یاخذوا باحسنها ساریکم دار الفاسقین» (اعراف: ۱۴۵) و «ولما سکت عن موسی الغضب اخذ الالواح وفی نسختها هدی ورحمه للذین هم لربهم یرهبون» (اعراف: ۱۵۴) مورد تاکید قرار گرفته است حال آنکه در آیات شریفه‌ی «ام لم ینبا بما فی صحف موسی» (نجم: ۳۶) و «وابراهیم الذی وفی» (نجم: ۳۷) و «وان هذا لفی الصحف الاولی» (اعلی: ۱۸) و «صحف ابراهیم وموسی» (اعلی: ۱۹) ارتباط میان صحف ابراهیم (ع) و موسی (ع) مورد ملاحظه است.

کلیدواژه ها:

کتاب موسی (ع) ، صحف ابراهیم (ع) ، صحیفه قائم آل محمد (عج) ، قرآن کریم