تحلیل انتقادی بر فراز و فرودهای نظریه عصبیت ابن خلدون در تشکیل حکومت مهدوی

ابن خلدون جزء معدود دانشمندان اهل سنت می باشد که با وجود احادیث بسیار درباره مهدویت و تشکیل حکومت توسط امام زمان(عج) در کتب معتبر روایی اهل سنت، به انکار آن پرداخته و با استناد به «نظریه عصبیت» خود که آن را قطعی تلقی می نماید؛ امکان تشکیل حکومت توسط امام زمان(عج) را منتفی می داند. وی تشکیل حکومت را بر اساس نظریه عصبیت، حسب و نسب دانسته و امام زمان(عج) را در آخرالزمان، فاقد پشتیبانی آن برمی شمارد. هدف از پژوهش حاضر نقد قرآنی و روایی نظریه عصبیت ابن خلدون در تشکیل حکومت مهدوی بوده و بدین منظور این نظریه با فرض غلط و درست بررسی گردیده است. با توجه به فرض درست بودن نظریه، نتایج پژوهش بیان می کند؛ قرآن کریم بر ادامه نسل پیامبر(ص) تاکید دارد و غیرقابل انکار است، بنابراین امام عصر(عج) می توانند با کمک خویشان در آخرالزمان حکومت جهانی تشکیل دهند و این امر تناقضی با نظریه عصبیت ابن خلدون ندارد. در فرض غلط بودن نظریه، نتایج بیان می کند؛ ابن خلدون در استدلال خود دچار مغالطه گردیده است. اگرچه این نظریه دارای مستندات تاریخی است، اما در طول تاریخ موارد بسیاری را می توان نام برد که خارج از چارچوب نظریه عصبیت شکل گرفته اند، مانند حوادث صدر اسلام و مخالفت قریش با پیامبر(ص).

کلیدواژه ها:

مهدویت ، حکومت ، ابن خلدون ، نظریه عصبیت