مقایسه شرایط و سیاست های پرداخت خسارت به زندانی بی گناه در نظام حقوقی ایران و آمریکا

با تمام تمهیدات که جهت کنترل بازداشت فرد بی گناه در بعد بین المللی و حقوق داخلی کشورها پیش بینی شده است، موارد زیادی اتفاق می افتد که متهم استحقاق بازداشت را نداشته و بدون رعایت شرایط و ضوابط قانونی بازداشت و یا بر اثر اشتباه قضایی زندانی شده است. در چنین مواردی جبران خسارت فرد بازداشت شده بی گناه از موضوعات مهمی است که بررسی آن به دلیل نقض حقوق اساسی افراد امری ضروری است.سوالی که در این مورد مطرح می شود فرد بازداشت شده بی گناه، چگونه و با رعایت چه شرایطی می تواند تقاضای جبران خسارت نماید. یافته های تحقیق بیانگر این موضوع است که در هر دو نظام حقوقی ایران و آمریکا، علیرغم وجود تفاوت هایی در شرایط ماهوی(ایجابی و سلبی) و شکلی و نحوه تقاضای مطالبه جبران خسارت، شباهت هایی بین این دو نظام حقوقی وجود دارد و حتی مسئولیت مدنی پرداخت خسارت به زندانی بی گناه در هر دو نظام بر عهده دولت می باشد، با این تفاوت که در حقوق ایران درصورتی که بازداشت بر اثر اعلام مغرضانه جرم، شهادت کذب و یا تقصیر مقامات قضایی باشد، دولت پس از جبران خسارت می تواند به مسئول اصلی مراجعه کند. در حالی که در حقوق آمریکا به استناد اصل مصونیت مطلق قضات مسئولیت بصورت مطلق بر عهده دولت است. این مقاله تلاش دارد با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی، شرایط، مرجع رسیدگی، نحوه مطالبه و محاسبه جبران خسارت زندانی بی گناه را در نظام حقوقی ایران با نگاهی به حقوق آمریکا، بررسی نماید.

کلیدواژه ها:

جبران خسارت ، کمیسیون ، زندانی بی گناه ، خسارت مادی ، خسارت معنوی