بررسی اثر روش های مختلف خاک ورزی و مدیریت بقایای گیاهی بر خصوصیات زراعی گندم Triticum aestivum L.)) و تغییرات کربن آلی و نیتروژن خاک در تناوب زراعی سه ساله

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: فصلنامه بوم شناسی کشاورزی، دوره: 14، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_AGRY-14-2_002
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 315
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

ابوالقاسم خلیلی طرقبه

گروه اگروتکنولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.

علیرضا کوچکی

گروه اگروتکنولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.

احمد زارع فیض آبادی

مرکز آموزش و تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی

مهدی نصیری محلاتی

گروه اگروتکنولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.

چکیده

به منظور بررسی اثر روش های مختلف خاکورزی و مدیریت بقایای گیاهی بر خصوصیات زراعی گندم Triticum aestivum L.))، آزمایشی سه ساله با سیستم تناوبی گندم-کلزا (Brassica napus L.)-گندم، طی سال های ۹۵-۱۳۹۲ به صورت کرت­های خرد شده در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی و با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی طرق مشهد طراحی و اجرا شد. تیمار های آزمایش شامل سیستم­های مختلف خاکورزی به عنوان کرت اصلی در سه سطح ۱- شیوه متداول خاکورزی (شخم + دیسک + تسطیح + ایجاد فارو + کاشت با بذر کار)، ۲- کم خاکورزی (چیزل پکر یا دیسک سبک + ایجاد فارو + کاشت با بذرکار) و ۳- بدون خاکورزی (کاشت مستقیم با بذرکار) و مدیریت بقایای گیاهی شامل سه سطح: ۱- بدون بقایا، ۲- حفظ ۳۰ درصد بقایا و ۳- حفظ ۶۰ درصد بقایای به عنوان کرت فرعی در نظر گرفته شدند. صفات مورد بررسی شامل عملکرد و اجزای عملکرد گندم،تاریخ سنبله دهی و رسیدگی و میزان نیتروژن و کربن آلی خاک بود. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که بیشترین میزان عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و وزن هزار دانه به ترتیب معادل ۱/۷ تن در هکتار، ۹/۱۵ تن در هکتار و ۲/۳۷ گرم، در تیمار خاکورزی متداول با ۳۰ و ۶۰ درصد بقایای گیاهی مشاهده شد. بیشترین میزان نیتروژن و کربن آلی خاک نیز به ترتیب ۰۹۱/۰ و ۷۲/۰ در تیمار کم­خاکورزی با ۳۰ و ۶۰ درصد بقایای گیاهی گزارش شد. بر اساس نتایج به دست آمده، اگرچه میزان عملکرد گندم در تیمار خاکورزی متداول بیش از خاکورزی­های کاهش یافته بود، لکن باید توجه داشت که خاکورزی حداقل سبب بهبود میزان کربن آلی و نیتروژن خاک می گردد که این امر در بلندمدت می­تواند اثر مثبتی بر عملکرد گیاه داشته باشد.

کلیدواژه ها

بی خاکورزی, بقایای کلزا, شخم کاهش یافته

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.