فرآیند همترازخوانی و چالش های اخلاقی آن: آیا می توان به داوری اخلاقی امیدوار بود؟

زمینه: نقش داوری و همترازخوانی در اخلاق پژوهش و نشر بسیار ممتاز و حیاتی بوده و دگرگونی هایی در طی سالیان دراز بر این بخش مهم از ارتباط علمی رخ داده است. با وجود گوناگونی در داوری های علمی و انتقادها و چالش هایی که به شیوه اجرا و ماهیت آن وارد شده، اما همچنان به عنوان یک هنجار اجتماعی در جامعه علمی پذیرفته شده است. پژوهش حاضر مروری است بر انتقادها و چالش هایی که توسط پژوهشگران به این رویکرد علمی مطرح شده است. نتیجه گیری: این انتقادها از نقص در کارکرد و روند اجرا گرفته تا جنبه هایی همچون شخصی پنداری همترازخوانی، تاثیر منفی آشکار یا پنهان بودن هویت، امکان سوءاستفاده، نبود داور مناسب و آموزش دیده، وجود انواع سوگیری و برخورد منافع در داوری را دربر می گیرد که اخلاقی بودن داوری را با پرسش هایی جدی روبرو کرده است. مروری کلی بر این انتقادها در کنار آشنایی با مولفه های مهم داوری اخلاقی می تواند به بهبود این فرایند علمی یاری رساند.

کلیدواژه ها:

Peer review ، Refereeing process ، Peer review ethics ، Criticisms and challenges ، Publication ethics committee (COPE) ، همترازخوانی ، فرایند داوری ، اخلاق همترازخوانی ، انتقادها و چالش ها ، کمیته اخلاق نشر (کوپ).