مروری بر استفاده محققان ایرانی از روش Control Banding Nanotool برای ارزیابی ریسک فعالیت های درگیر با نانومواد

زمینه و هدف: با توجه به گسترش روزافزون استفاده از نانومواد در علوم و صنایع مختلف و وجود شواهد متعدد مبنی بر امکان آسیب زایی این مواد برای انسان و محیط زیست، ارزیابی ریسک فعالیت های درگیر با نانومواد، امری ضروری و اجتناب ناپذیر است. از آنجایی که با دانش کنونی، امکان استفاده از روش های کمی برای ارزیابی ریسک این فعالیت ها محدود است، محققان استفاده از روش های کیفی را توصیه می کنند. روش Control Banding Nanotool از معروف ترین روش های کیفی برای این منظور است. لذا مطالعه حاضر، به منظور بررسی میزان و نحوه استفاده از این روش در داخل کشور، انجام گرفته است.مواد و روش ها: جستجو در پایگاه های Web of Science ،PubMed ،Scopus و SID انجام گرفت. برای این منظور، از کلیدواژه های "Control Banding Nanotool"، "Nanomaterials"، "Control Banding" و "Risk Assessment" استفاده شد.نتایج: از میان نزدیک به ۱۰۰مقاله یافت شده در جستجوی اولیه، با انجام بررسی های مختلف، درنهایت ۵مقاله با معیارهای ورود به مطالعه (ارزیابی ریسک فعالیت های درگیر با نانومواد، استفاده از روش مذکور برای ارزیابی ریسک، ایرانی بودن) سازگار بودند. بررسی ها نشان داد که سه مطالعه در محیط های آکادمیک و آزمایشگاهی انجام گرفته بود، یک مطالعه در صنعت ساخت وساز و یک مطالعه نیز به ارائه مدل نرم افزاری روش مذکور پرداخته بود. قدیمی ترین مطالعه مربوط به سال ۲۰۱۳( ۵سال پس از معرفی روش) و جدیدترین آنها مربوط به ۲۰۲۱است. مطالعات سال های اولیه در محیط های آکادمیک صورت گرفته و مطالعه اخیر، در صنعت.نتیجه گیری: با توجه به اینکه ایران یکی از کشورهای پیشرو در حوزه نانوفناوری است، و مطالعات انجام گرفته در میان کارکنان شرکت های تولید کننده و مصرف کننده نانومواد در ایران، حاکی از مواجهه آنها با نانومواد و وجود علائم پوستی و تنفسی درمیان آنان است، این میزان از آشنایی و استفاده از روش های ارزیابی ریسک فعالیت های درگیر با نانومواد، مطلقا کافی نیست. لذا توصیه می شود در راستای آشنایی این شرکت ها با روش های ارزیابی ریسک نانومواد، اقدامات مقتضی صورت پذیرد.

کلیدواژه ها:

ارزیابی ریسک ، Control Banding ، Nanotool ، نانومواد