روابط اجتماعی و سالمندی موفق ذهنی: یک مرور مفهومی

مقدمه: روابط اجتماعی به عنوان یکی از مهمترین عوامل موثر بر سالمندی موفق شناخته شده است و مطالعات زیادی نیز در اینباره انجام گرفته است. اما با توجه به اهمیت بعد ذهنی و قضاوت شخصی در سالمندی موفق در سالهای اخیر، هنوز جزئیات اثرگزاری و نوع روابط اجتماعی موثر بر این بعد از سالمندی موفق، به طور کامل مشخص نشده است. لذا مطالعه حاضر با هدف جمع آوری، خلاصه و انتشار نتایج مطالعات مرتبط با روابط اجتماعی و سالمندی موفق ذهنی، با هدف پاسخ به سوال "انواع روابط اجتماعی مرتبط با سالمندی موفق ذهنی کدامند؟" انجام شد .روش جستجو: مطالعه حاضر، یک مطالعه مروری از نوع مرور مفهومی است که با استفاده از راهنمای آرکسی و مالی انجام شد. معیارهای ورود به مطالعه، شامل همه مقالات اصیل و مروری بود که بر روی سالمندان ( ۶۰سال و بیشتر) ساکن در جامعه انجام شده و تا نوامبر ۲۰۲۱در دست چاپ یا چاپ شده باشند. جستجو در عنوان یا کلید واژه مستندات موجود در پایگاه های اطلاعاتی Web of sciences،Scopus PubMed و موتور جستجوی Google Scholar با کلید واژه های ("Successful aging" or "life satisfaction" or happiness or "Subjective well being" or "psychological well-being) And (aging or senior or "older adults" or elderly or "older people") And ("social interact*" or "social relation*" or Communication or "Interpersonal relation*" OR "social participation" or "social engagement" or "social connect*" or "social involvement" or "social integration") بدون محدودیت زمانی در نوامبر ۲۰۲۱انجام شد. پس از جستجوی اولیه در پایگاه های داده ها، تعداد ۹۹۹یافته استخراج شد؛که پس از حذف موارد تکراری و موارد نامرتبط با سوال تحقیق و معیارهای ورود، تعداد ۲۷مطالعه جهت بررسی نهایی باقی ماند. مطالعه حاضر بخشی از پایان دکتر تخصصی سالمندشناسی در دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی است. یافته ها: بازه زمانی ۲۷مقاله نهایی، از سال ۱۹۷۵تا سال ۲۰۲۱بود. یک مطالعه به روش میکس متد و باقی مقالات به روش کمی انجام شده بود. روابطاجتماعی مرتبط با سالمندی موفق در ۳طبقه اصلی و ۶زیرطبقه شامل: روابط خانوادگی ( همسر، سایر اعضای خانواده)، روابط غیرخانوادگی (دوستان، همسایگان) و فعالیتهای اجتماعی (بدون دستمزد و با دستمزد) دسته بندی شدند. در روابط خانوادگی، کیفیت وکمیت ارتباط با همسر و در روابط غیرخانوادگی، روابط با دوستان از عوامل مهم موثر بر سالمندی موفق ذهنی در سالمندان بود. همچنین روابط و فعالیتهای اجتماعی که به منظور گرفتن دستمزد انجام میگرفت، از عوامل منفی موثر بر سالمندی موفق ذهنی بود.نتیجه گیری: هرچند که مطالعات زیادی، ارتباط میان روابط اجتماعی و سالمندی موفق را بررسی نموده اند، اما نتایج مطالعه حاضر نشان داد که همه روابط اجتماعی به یک اندازه بر سالمندی موفق اثر ندارند و روابط با همسر و دوستان از مهمترین روابط اثرگذار بر آن است. همچنین فعالیت هایی که به صورت داوطلبانه در جامعه انجام میشوند نسبت به فعالیتهای اجباری و نیازمند دستمزد، دارای اثرات مثبت بیشتری هستند.

کلیدواژه ها:

روابط اجتماعی ، سالمندی موفق ذهنی ، مرور مفهومی