بررسی تاریخچه محله گریچه و مجموعه محمدصالح بیگ و تحلیل کارکرد فرهنگی آن در منطقه کاشان

گریچه از محله های بسیار قدیمی کاشان است که با گذر زمان و تخریب بسیاری از ابنیه آن، هنوز هم ارزش تاریخی و فرهنگی فراوانی دارد. مجموعه تاریخی- فرهنگی محمد صالح بیگ (مسجد، مدرسه، کتابخانه، آ ب انبار، گذر و...) مربوط به عصرقبل از صفویه، از بناهای مهم و متاسفانه ویران شده این محله است که حتی قبل از تاسیس مدرسه سلطانی و آقابزرگ دایر بوده و هنوز هم از پایگاه های فعال علمی و فرهنگی است که متاسفانه در دوره پهلوی، با احداث خیابان فاضل نراقی از بین رفته و به آثار فرهنگی دیگری بدل شده است. در این پژوهش سعی شده؛ ضمن معرفی این محله، ویژگی های تاریخی و فرهنگی مدرسه محمدصالح بیک به عنوان بخش مهمی از این مجموعه با استناد به منابع تاریخی و پژوهش های میدانی بررسی شود. مدرسه ای که مدرسان و متولیانش از علمای بزرگ کاشان بوده اند؛ همچنین شیخ اعظم انصاری در عزیمت به کاشان، مدتی در همین مدرسه، نزد ملااحمدنراقی تلمذ کرده است. مساله اصلی این پژوهش آنست که ارزش تاریخی و کارکردهای گوناگون این محله و مجموعه آن را بیان کند و نقش آن را در توسعه علمی، فرهنگی و اقتصادی کاشان شرح دهد. نگارندگان کوشیده اند با روش توصیفی-تحلیلی و با استناد به پژوهش های میدانی، قرائن و شواهد تاریخی، نه تنها بخشی از پیشینه غنی فرهنگ کاشان در سده های گذشته را به تصویر بکشند؛ بلکه تلاش مردم کاشان را در ساختن مدارس و مساجد برای ترویج فرهنگ علوی و دانش های رایج در هر عصر نشان دهند.

کلیدواژه ها:

تاریخ کاشان ، علما ، محله گریچه ، مجموعه محمدصالح بیک