مقاله علمی – پژوهشی: تنوع گونه ای، الگوی پراکنش و توالی زمانی جوامع کرم های پیکانی (Chaetognatha) در آبهای مصبی- ساحلی شمال بوشهر- خلیج فارس

کرم های پیکانی، کرم هایی نیرومند و مزوزئوپلانکتون های شکارچی هستند که اغلب از سایر گروه های غالب و فراوان زئوپلانکتونی، به ویژه کوپه پودها و اپندیکولارین ها تغذیه می کنند. بنابراین، در زنجیره غدایی پلاژیک به ویژه در زیستگاه های نریتیک دریاها و اقیانوس های جهان، به عنوان مهم ترین گروه جمعیت مزوزئوپلانکتونی محسوب می شوند. نظر به اهمیت اکولوژیک، تجاری، افتصادی و شیلاتی آبهای ساحلی- مصبی شمال بوشهر، هدف از اجرای این تحقیق شناسایی، معرفی و تعیین الگوی حاکم بر پراکنش گونه های کرم های پیکانی آبهای خلیج فارس با تاکید بر آبهای منطقه مورد نظر قرار داده شد. نمونه برداری در روزهای میانی و پایانی هر فصل، در خور فراکه، سه نقطه از محدوده مصب شیف ، ایستگاه دریایی و مصب لشکر صورت گرفت و در کلیه زمان های نمونه برداری، عمق محل نمونه برداری، عمق شفافیت و پارامترهای فیزیکی درجه حرارت، pH، و شوری اندازه گیری شدند. در نهایت در منطقه، چهار گونه کرم پیکانی، Flaccisagitta enflata، Aidanosagitta neglecta، Aidanosagitta regularis و Zonosagitta pulchra، به ترتیب با فراوانی نسبی ۵۶/۵۶%، ۴۲/۲۹%،  ۲۵/۱۱%  و ۷۸/۲% شناسایی گردیدند. برای دو گونهF. enflata  وA. regularis ، الگوی پراکنش مکانی و زمانی مشابه بود و حداکثر تراکم در فصل سرد و در ایستگاه دریا مشخص گردید. حداکثر تراکم برای گونه های A. neglecta و  pulchra Z.  در تابستان و ایستگاه های ساحلی و کم عمق مصب شیف مشاهده و ثبت گردید. بر اساس آزمون dbRDA[۱]، مشخص گردید که از میان عوامل محیطی مورد مطالعه، عمق محل نمونه برداری بر پراکنش گونه هایF. enflata  وA. regularis تاثیر مثبت و شوری تاثیر معکوس دارد. همچنین نتایج حاصل از آنالیز dbRDA نشان داد که عمق محل زیستگاه تاثیر منفی بر الگوی پراکنش neglecta A. و درجه حرارت تاثیر مثبت بر الگوی پراکنش  pulchra Z. دارد.   [۱] Distance based Redundancy Analysis

کلیدواژه ها:

mesozooplankton ، Chaetognath ، Diversity ، Distribution pattern ، Temporal succession ، Persian Gulf Gulf. ، مزوزئوپلانکتون ، کرم های پیکانی ، الگوی پراکنش ، توالی زمانی ، خلیج فارس فارس.