بررسی موضوعی و حکمی اعانه بر حرام در فقه قراردادها

فقیهان امامی اعانه بر اثم و عدوان را با استناد به آیه شریفه « و لا تعاونوا علی الاثم و العدوان » حرام دانسته و معتقدند که اجماع و عقل مستقل نیز دال بر حرمت آن است و هیچ تردیدی در ثبوت تحریم و نهی از اعانه بر اثم و عدوان وجود ندارد . در این میان بعضی از اندیشمندان فقه به درستی به این مطلب توجه داده اند که اگر چه افعال مکلفان با هم مرتبط است و ظلم ظالمان و معصیت گناهکاران به وسیله اسباب و اموری انجام می شود که جزء با افعال مکلفان قابل تحقق نیست . در مفهوم اثم و عدوان مولف لسان العرب « اثم » را به معنای ذنب ( گناه ) دانسته و می نویسد : « گفته شده ، اثم یعنی این که انسان آنچه را برای او حلال نیست انجام دهد » .بعضی از اهل لغت ، « اثم » را به معنای کندی و عقب افتادن دانسته و بعضی « اثم » را اسمی دانسته اند برای افعالی که انسان را از ثواب دور می کند . به عقیده برخی دیگر اثم عبارت است از ترک چیزی که خداوند بندگان را به آن امر نموده و یا ارتکاب آنچه از عدوان که آن ها را از آن نهی نموده است .