بررسی غلظت کادیوم ، کروم ، سرب ، نیکل ، و جیوه ، در برخی از ماهیان مصرفی شهر اصفهاندر سال 1382

استفاده از منابع خوراکی آبزی بویژه ماهیان به عنوان بخشی از منابع پروتئینی به علت نیاز روز افسون انسان به غذا به شدت افزایش یافته است. مطابق آمارهای موجود ، مصرف سرانه آبزان در جهان از 14/3 کیلوگرم در سال 1994 به بیش 15/75 کیلوگرم در سال 1997 افزایش یافته است. مصرف آبزیان در ایران کمتر از 1 کیلوگرم در سال 1357 به 4/57 کیلوگرم در سال 1375 افزایش یافته است. بنابراین به موازات افزایش مصرف این منابع ، اهمیت بهداشتی و سلامتی ماهیان نیز ، بیشتر می گردد که در این میان فلزات سنگین به علت فرایند بیولوژیکی و تجمع زیستس تشخیص و اندازه گیری آن اهمیت زیادی دارد. به منظور بررسی غلظت فلزات سنگین کادمیوم ، کروم ، سرب ، نیکل و جیوه در برخی از ماهیان مصرفی شهر اصفهان تعداد 105 نمونه از ماهیان سرخو ، شوریده (ماهیان دریای جنوب ) و کپور پرورشی را در طی فصل بهار جمع آوری و مقدار فلزات سنگین کادمیوم ، کروم ، سرب ، نیکل و جیوه موجود در بافت ماهیان پس از عملیات هضم شیمیایی توسط دستگاه جذب اتمی و مقدار جیوه به روش فعال سازی با نوترون تعیین مقدار گردید. در کلیه آزمایشات از مواد شیمیایی با درجه خلوص بسیار زیاد استفاده گردید. میانگین غلظت سرب ،کادمیوم ، کروم ، نیکل و جیوه در بافت سه گونه از ماهیان مورد مطالعه بترتیب 0/47 و 0/07 و 0/06 و 0/30 و 0/35 پی پی ام بر حسب وزن خشک ماهی بوده است. نتایج نشان داد که توزیع فلزات سنگین در بافت ماهیان مورد مطالعه بطور تقریبا یکسانی وجود داشت و از نظر آماری اختلاف معنی داری بین غلظت آنها مشاهده نگردید ولی مقادیر این فلزات در ماهیان پرورشی بیشتر از ماهیان دریایی بود. مقایسه مقادیر بدست آمده با استاندارد سازمان بهداشت جهانی نشان داد که مقدار فلزات سنگین کادمیوم ، کروم ، سرب ، نیکل و جیوه از حد مجاز سازمان جهانی بهداشت کمتر بود. نتایج حاصل از انجام این پژوهش همچنین نشان داد که مقدار فلزات سنگین سرب ، کادمیوم ، کروم ، نیکل بترتیب در 27% و 8% و 3% و 25% نمونه های مورد مطالعه از حداکثر مجاز سازمان بهداشت جهانی بیشتر بود.

کلیدواژه ها:

ماهی ، فلزات سنگین ، اصفهان