ژئومورفولوژی کارست با تاکید بر غارهای ارتفاعات شمال شرق شهر کرمانشاه

ناهمواری های بیستون –بخشی از زاگرس مرتفع است که با امتداد شمال غربی-جنوب شرقی در شمال شرق شهر کرمانشاه قرار گرفته است. این توده کوهستانی عمدتا از سنگ های آهکی تشکیل شده است، به همین دلیل چشم انداز منطقه کارستی است. شناخت و بررسی ویژگی های محیط های کارستی که از سنگ های انحلال پذیر و عمدتا از کربناته، نظیر سنگ های آهکی و دولومیتی تشکیل یافته و از دیدگاه کاربردی به بسیاری از فعالیت های انسانی به ویژه تامین منابع آب جهت استفاده شرب، کشاورزی، صنعت و غیره ارتباط پیدا می کند، بسیار حائز اهمیت است. در این مقاله که درواقع مطالعه ژئومورفولوژی کارست ارتفاعت شمال شرق شهر کرمانشاه با تاکید بر غارهای آن است علاوه بر شناخت اشکال کارستی منطقه به مطالعه غارهای متعدد منطقه نیز پرداخته شده است. این مطالعات شامل شناسایی غارهای منطقه، ویژگی های آن ها ازنظر طبیعی یا مصنوعی بودن و همچنین قابلیت های مختلفی که غارها می توانند داشته باشند، است. نتایج این تحقیق نشان می دهد که عوامل مهم تشکیل و تحول اشکال کارستی در منطقه، عملکرد زمین ساخت شدید و پیچیده در کل محدوده و حاکمیت شرایط اقلیمی مرطوب تر درگذشته نسبت به زمان کنونی است. چاله های بسته، حفره های فروکش، دره های خشک، دره های کور از مهم ترین اشکال کارستی موثر در مطالعات و محاسبات هیدرولوژیکی منطقه هستند. هر جا تحول کارست بیشتر است، عملا عوارض کارستی در شرایط اقلیم کنونی توسط شبکه آب های جاری مورد تخریب قرار نگرفته اند و فعالیت بسیار محدود توسعه کارست هنوز ادامه دارد و جذب و نفوذ نزولات جوی نیز بیشتر است. در این مکان ها که عمدتا در ارتفاعات واقع شده اند تاثیر میزان و تحول و تراکم عوارض کارست سطحی بر تغذیه آب های زیرزمینی بسیار بیشتر از سایر مکان ها است. اهمیت این مطالعه به حساسیت خاص کارست های منطقه و اعمال سیاست های مدیریتی ویژه برای بهره برداری از منابع آن برمی گردد.

کلیدواژه ها:

ژئومورفولوژی ، کارست ، غار ، کرمانشاه