بررسی رویکردهای حاکمیت قانون برای اعمال فیلترینگ در فضای مجازی با بحران ها و تهدیدهای اجتماعی

حاکمیت قانون از جمله مفاهیم مهم حقوق عمومی است که در دهه های اخیر در محافل حقوقی، سیاسی و حتی اجتماعی مورد استقبال زیادی قرار گرفته است. حاکمیت در فضای واقعی قابلیت تحقق و شناسایی آسان تری دارد؛ در حالی که در فضای مجازی به دلیل ویژگی هایی چون غیرملموس، الکترونیکی بودن و همچنین بی مفهوم بودن عنصر زمان و مکان تحقق حاکمیت به شکل مرسوم آن ممکن نیست. به طور کلی ۳ رویکرد حاکمیت قانون در فضای مجازی وجود دارد و نحوه اعمال و تحقق آن به دلیل ویژگی های وجودی و ماهیتی فضای مجازی در جوامع مختلف متفاوت و با چالش مواجه است. ایران هم از این قاعده مستثنی نبوده و نحوه اعمال حاکمیت قانون باعث به وجود آمدن تنش ها و بحران های اجتماعی شده است.   پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی از منظر ماهیت داده ها کمی و به لحاظ روش پیمایشی است. اگرچه مسئله مورد بررسی پژوهش محدود به عرصه مکانی مشخصی نیست و مرتبط با ساختار های مدیریتی کلان کشور است، اما جامعه آماری آن نخبگان، خبرگان و کارشناسان سازمان های حقوقی مرتبط با موضوع پژوهش در استان همدان است. ابزار تحقیق علاوه بر منابع کتابخانه ای پرسش نامه محقق ساخته بود که اعتبار آن به روش صوری و پایایی آن با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ بررسی و تایید شد. یافته ها نشان داد که بین رویکردهای سنتی(حقوقی)، جدید یا غیرحقوقی و حقوقی بر مبنای فیلترینگ و اصلاح ساختار فنی اینترنت با کاهش بحران و تهدیدهای اجتماعی رابطه وجود دارد. به بیان دیگر، رویکردهای حقوقی و اعمال حاکمیت قانون در فضای مجازی چه از بعد زمانی و چه رویه ای سبب کاهش تنش و بحران های اجتماعی می شوند.

کلیدواژه ها:

حاکمیت قانون ، بحران ، تهدید اجتماعی ، فیلترینگ ، فضای سایبری