روش شناسی بیان تاریخ پیامبران و حاکمان در قرآن

هدف پژوهش حاضر، روش شناسی بیان تاریخ پیامبران و حاکمان در قرآن است. خداوند از روش های محتوایی و شکلی فراوانی برای بیان اهداف و اغراض خود در قرآن استفاده کرده که در تحقیق پیش رو روش های محتوایی مورد بررسی قرار گرفته است. در این راستا، با نگاه به روش های مفهومی خود قرآن، نه روش های اخذ شده از دانش های دیگر و با روش توصیفی- تحلیلی آیات قرآن کریم مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج حاکی از آن است که روش های محتوایی به کار رفته در قرآن برای بیان سرگذشت پیشینیان به ویژه پیامبران و حاکمان، با دیگر علوم به خصوص تاریخ بسیار متفاوت است. ریشه های این تفاوت و تضاد در روش ها را می توان در تضاد در اهداف و اغراض قرآن با کتاب های دیگر دنبال کرد. دو هدف قرآن از نقل تاریخ عبرت گیری و هدایت است اما در مقابل، هدف عمده تاریخ نگاران، سرگرمی و رضایت حاکمان بوده است. در این رهگذر خداوند در قرآن به تناسب اهداف خود حداقل سه روش محوریت بخشی به پیامبران و گزینش قطعات مهم سرگذشت حجت های الهی در بیان تاریخ، بیان مواجهه پیامبران با مخاطبان و پرداختن به خدمات پیامبران و نپرداختن به اقدامات حاکمان، را به عنوان اصلی ترین روش های مفهومی قرآن در بیان تاریخ پیامبران و حاکمان به کار برده است.

کلیدواژه ها:

History ، Qur'an ، prophets ، conceptual method ، Monarchs