مستندسازی علمی و بررسی اتنوبوتانیکی گیاهان دارویی منطقه مانه و سملقان خراسان شمالی
سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 197
فایل این مقاله در 36 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_ECOPH-10-1_005
تاریخ نمایه سازی: 23 مرداد 1401
چکیده مقاله:
اتنوبوتانی یا قوم گیاه شناسی، دانشی مبنی بر مستندسازی اطلاعات غیرمکتوب سنتی به منظور بهره برداری بهینه از منابع و حفاظت موثر از تنوع زیستی و اطلاعات فرهنگی می باشد. با توجه به تنوع پوشش گیاهی و تجربیات کهن استفاده های دارویی آن در استان خراسان شمالی، در سال ۱۳۹۹ مطالعه ای جهت اتنوبوتانی گیاهان دارویی منطقه مانه و سملقان انجام گرفت. اطلاعات مربوط به جنبههای مختلف گیاهان از قبیل خواص دارویی و مصارف سنتی، نحوه استفاده و زمان جمعآوری نمونه های گیاهی از افراد بومی منطقه، با تهیه پرسشنامه و در قالب مصاحبه حضوری و مشاهده مشارکتی گردآوری شد. نتایج پژوهش حاضر نشان داد، از تعداد ۱۰۶ گونه گیاه دارویی، ۱۸ گونه به تیره نعنائیان (Lamiaceae) تعلق داشته و پس از آن تیره های آفتابگردان (Asteraceae) با ۱۷ گونه و تیره چتریان (Apiaceae) با ۱۲ گونه در رتبه های بعدی قرار گرفتند. گونه دارویی شیرین بیان[۱] با ۳۸۵ گزارش جهت رفع مشکلات گوارشی و تنفسی، گیاه کاسنی[۲] با ۳۶۶ گزارش به منظور درمان بیماریهای گوارشی و پوستی و گیاه پنیرک[۳] با ۳۵۸ گزارش با هدف درمان بیماریهای عمومی و تنفسی به ترتیب بالاترین میزان شاخص گزارش استفاده (UR[۴]) را نشان دادند. همچنین گیاه شیرین بیان با ۹۸/۰، کاسنی با ۹۵/۰ و آویشن با ۹۳/۰ به ترتیب بیشترین میزان شاخص فراوانی نسبی ثبت (RFC[۵]) را نیز به خود اختصاص دادند. ازنظر فرم زیستی ۴۸ گونه همی کریپتوفیت، ۲۱ گونه فانروفیت، ۱۷ گونه تروفیت، ۱۲ گونه کامفیت و ۸ گونه ژئوفیت در منطقه شناسایی شد. یافتههای این تحقیق نشان میدهد که اطلاعات اتنوبوتانیکی مردم این منطقه میتواند زمینه مناسبی برای شناسایی اثرات درمانی جدید گیاهان، استفاده بهتر از گیاهان دارویی و فرآوردههای آنها را فراهم آورد.
کلیدواژه ها:
اتنوبوتانی ، گزارش استفاده (UR) ، شاخص فراوانی نسبی ثبت (RFC) ، شاخص اجماع مطلعین (ICF) ، خراسان شمالی
نویسندگان
پویا آروین
استادیار، گروه کشاورزی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
رعنا فیروزه
دکتری،گروه زیست شناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :