تحلیل موانع ایجاد و توسعه کسب وکار تولید گندم ارگانیک و ارائه راهکارها: مورد مطالعه گندمکاران استان مرکزی

چکیده مبسوط مقدمه و هدف: کسب­وکارهای کشاورزی متعارف به علت استفاده بیش از حد از نهاده ­های خارجی تهدید­کننده خدمات اکوسیستم، سلامت محیط زیست و حیات بشر هستند. پافشاری بر ادامه این نوع کسب وکارها از یک سو معاش پایدار مردم روستایی را به خطر انداخته و از سوی دیگر حیات و سلامت جامعه شهری را نیز تهدید خواهد کرد؛ لذا برای مقابله با این تهدیدات پیشرو ایجاد و توسعه کسب­وکارهای کشاورزی مبتنی بر رویکرد ارگانیک ضرورتی اجتناب­ ناپذیر به حساب می­ آید. پژوهش حاضر به دنبال این بوده تا ابتدا چالش­های ایجاد و توسعه کسب وکار تولید گندم ارگانیک را شناسایی و اولویت­ بندی کند و سپس راهکارهای مناسب برای برطرف کردن این موانع و چالش­ها را معرفی کند. مواد و روش­ ها: مطالعه حاضر برای شناسایی و اولویت­ بندی موانع و راهکارها از تکنیک دلفی بهره گرفته است. با استفاده از روش نمونه­ گیری گلوله­ برفی، تعداد ۲۱ نفر از متخصصان جهاد کشاورزی استان مرکزی به عنوان خبرگان مشارکت کننده در دو مرحله اجرای تکنیک دلفی انتخاب شدند. داده ­های حاصل از مصاحبه نیمه-ساختارمند مربوط به مرحله اول با استفاده از تکنیک تحلیل محتوا کدگذاری و طبقه­ بندی شدند و سپس در قالب پرسشنامه طیف لیکرت تدوین و برای تعیین میزان اهمیت، مجددا برای پاسخگویان ارسال شدند. برای پایان دادن به مراحل تکنیک دلفی از شاخص ضریب تغییرات و برای اولویت­ بندی متغیرها از شاخص وزن نرمال شده بهره گرفته شد. یافته­ ها: نتایج نشان داد که فقدان سرمایه اولیه، فقدان حمایت دولت از تولید گندم ارگانیک به دلیل غلبه سیاست خودکفایی، بازاریابی نامناسب، دانش و مهارت ناکافی و انگیزه پایین کشاورزان در کنار دوره طولانی گذار به کشت ارگانیک و نبود پوشش بیمه ­ای مناسب به ترتیب به عنوان مهمترین چالش­ها معرفی شدند و مواردی چون تشکیل تعاونی تولید گندمکاران، پرداخت تسهیلات کم بهره، آموزش و ترویج، بیمه محصول و خرید تضمینی در کنار عرضه نهاده ­های مورد نیاز به ترتیب به عنوان مهمترین راهکارها معرفی شدند.  نتیجه­ گیری: در مطالعه حاضر مشکلات اقتصادی و سیاستی یعنی سرمایه اولیه ناکافی و فقدان حمایت دولت از تولید گندم ارگانیک به دلیل غلبه سیاست خودکفایی به ترتیب به عنوان مهمترین چالش­های ایجاد و توسعه کسب وکار تولید گندم ارگانیک معرفی شده­ اند. چالش­های دیگر، از جمله مشکلات بازاریابی، شناختی و روانشناختی تحت الشعاع این دو مسئله شکل گرفته و در جایگاه­های بعدی قرار گرفتند. نکته جالب توجه این است که با توجه به چالش­های مطرح شده، یک راهکار اجتماعی یعنی سازماندهی گندمکاران در قالب یک تعاونی تولید به عنوان اولین و مهمترین راهکار برای مقابله با چالش­ها معرفی شده است؛ به طوری که سایر اقدامات دیگر مانند پرداخت تسهیلات، برگزاری دوره ­های آموزشی و ترویجی، بیمه محصول، خرید تضمینی محصول و تامین و تهیه نهاده ­ها در بطن آن و از طریق آن تسهیل، تسریع و اجرایی می ­شوند.

کلیدواژه ها:

Challenges ، Solutions ، Delphi Technique ، Markazi Province ، Organic Wheat Production Business ، Wheat Farmers ، استان مرکزی ، تکنیک دلفی ، چالش ها ، راهکارها ، کسب وکار تولید گندم ارگانیک ، گندمکاران