بررسی آئین های مذهبی شیعه و عوامل موثر بر گسترش آن در عصر صفویه با تکیه بر شعر صائب تبریزی

حکومت صفویه توانست با رسمی کردن مذهب شیعه و ایجاد زمینه های مساعد اجتماعی و فرهنگی در قلمرو خویش، هویتی مستقل برای خود ایجاد کند که نقش قابل توجهی در گسترش تشیع و آیین های مذهبی شیعه داشت. پادشاهان صفوی برای مشروعیت بخشیدن به حکومت خود به حفظ ظواهر شرع و انجام آیین ها و مراسم مذهبی پرداختند و مردم نیز از این روش پیروی می کردند. در این دوره شیعیان فرصت یافتند آزادانه و به دور از بیم مخالفان، به برگزاری آیین های مذهبی شیعه اقدام کنند. این باورها و آیین­ها در دیوان صائب که بزرگترین شاعر عصر صفوی است به خوبی انعکاس یافته است. صائب تحت تاثیر آیین ها و باورهای شیعی زمان خود، ابیات زیادی را به موضوع آیین­ های مذهبی شیعه در قالب گذار و تقویت اختصاص داده است. در این پژوهش که به روش توصیفی تحلیلی نگاشته می شود، به بررسی نمود انواع آیین های مذهبی شیعه در عصر صفوی در شعر صائب پرداخته خواهد شد و بازتاب آیین های مذهب تشیع را با توجه به تقسیم ­بندی آیین های مذهبی در انسان شناسی فرهنگی، به دو گروه آیین های گذار و آیین های تقویت دسته­ بندی می کند. یافته های تحقیق نشان می دهد بازتاب این آیین های مذهبی در شعر صائب بر پایه تعالیم و باورهای شیعی متاثر از سیاست های مذهبی صفویان و شرایط اجتماعی مردم است.

کلیدواژه ها:

آیین های مذهبی شیعه ، گذار و تقویت ، صائب تبریزی ، تشیع ، عصر صفویه