عوامل افزایش جمعیت کلان شهرها با تاکید بر توسعه مهاجرت

افزایش جمعیت شهرها و سرریز جمعیت شهرهای مادر به شهرهای اقماری همچنین افزایش تعداد مهاجران چالش هایی را پیش روی برنامه ریزان و مدیران شهر قرار داده است. عوامل متعدد مترتب بر زندگی در کلان شهرها، که مهاجرت، باروری و مرگ و میر را متاثر می سازد، از حوزه های مختلفی از جمله اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی سرچشمه می گیرد؛ مهاجرپذیری و رشد کلان شهر ها همواره ملازم با دگرگونی‎های عمده‎ در نواحی پیرامونی آن ها است. کلان شهر ملی تهران در دهه‎های اخیر با رشد بالای خود موجب افزایش جمعیت و گسترش فیزیکی شهرها و روستاهای پیرامونش شده است. رشد شتابان جمعیت شهر تهران و به تبع آن نیاز به مسکن و ساخت و سازهای بیشتر، از یک سو گسترش کالبدی شهر را در جوانب مختلف به دنبال داشته و از سوی دیگر، از طریق تغییر کاربری اراضی مزروعی اطراف شهرها و روستاهای مجاور و تبدیل آن ها به کاربری مسکونی، در قالب رشد گسسته انجام پذیرفته است. شایان ذکر است، شواهد نشان می‎دهد توسعه‎ کالبدی و به تبع آن تغییر کاربری اراضی، چه در اطراف شهر و چه در روستاهای حوزه‎ی نفوذ اغلب، بدون برنامه و نا اندیشیده صورت گرفته است. افزایش جمعیت در کلانشهرها موجب بروز مشکلات بی شمار اقتصادی و اجتماعی در شهرهای بزرگ شده است. مهم ترین معضل کنونی شهرهای بزرگ و شهرهای مادر، توسعه بی رویه و افزایش حاشیه نشینی است. بزرگ ترین مسئله ای که افزایش جمعیت برای شهرها ایجاد می کند، رفت و آمد و ترافیک است که موجب اتلاف هزینه و زمان شهروندان می شود و بار سنگینی را بر وظایف مدیریت شهری تحمیل می کند. مساله و عامل دیگری که در چارچوب تحولات ناشی از توسعه بر کاهش رشد جمعیت موثر واقع می شود و به ویژه در شکل و صورت کنونی توسعه در کشورهای غیرغربی و به ویژه ایران قابل مشاهده است، مسئله ی مهاجرت و افزایش میزان شهرنشینی است که تراکم بالایی از جمعیت را به ویژه در شهرهای بزرگ پدید می آورد.

کلیدواژه ها:

جمعیت شهری ، کلان شهرها ، رشد جمعیتی ، توسعه مهاجرت