بررسی ابعاد ایثار در ترویج فرهنگ ایثار و شهادت از نگاه قرآن و روایات

پژوهش حاضر به تبیین نظری مفهوم ایثار در آموزه اعتقادی و فرهنگی شیعه پرداخته است. در درون هر فرهنگ لایه های مختلفی وجود دارد و اعمال و رفتار انسان که در پایین ترین بخش فرهنگ و در افق تمدن بروز و ظهور پیدا می کند، ریشه در همه آن لایه ها دارد. لذا ایثار و شهادت در درون هر فرهنگ از همه لایه های فوق بهره می برد. فرهنگ ایثار و شهادت از مهم ترین مسائل جوامع اسلامی است و گسترش و نفوذ این فرهنگ در بین مردم یک جامعه، در تمامی بخش های مختلف آن جامعه تاثیر می گذارد. از این رو قرآن بسیار به آن اهمیت داده است. فرهنگ ایثار و شهادت نه تنها در هنگام جنگ و ستیز، بلکه در تمامی زمان ها باعث حرکت در راه درست و رو به جلو جامعه می شود. پیامبر نیز بسیار به آن اهمیت می دادند. شناخت جایگاه آن در مکتب تشیع نه تنها ضروری، بلکه به عنوان وظیفه اسلامی یاد می شود. ایثار واژه ی مقدسی است که در شکل های مختلف تجلی پیدا می کند. فداکاری، گذشت، مهرورزی، دوستی، محبت، بخشش مال و ... مصادیق بارزی از ایثار هستند؛ بر این اساس با مراجعه به روایات اهل بیت (ع) و زندگانی آنان می توان بدین امر پرداخت که آن بزرگواران چه قدر به ایثار و گذشت در بعد اعتقادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی توجه و عنایت داشته اند. در هیچ مکتبی به اندازهی مکتب تشیع به ایثار و شهادت تاکید وتوجه نشده است؛ در واقع اسوه های ایثار و شهادت را تنها در این مکتب می توان جستجو کرد. این اهمیت تا بدانجاست که در مکتب تشیع، ایثارگری به عنوان یک امر دینی در سازمان بخشیدن به جوامع و دفاع از جامعه زندگی جمعی در بعد اعتقادی، بعد اجتماعی، بعد سیاسی وبعد فرهنگی، نقش بسیاری داشته است. نهضت عاشورا به عنوان الگوی ایثار و شهادت، و آموزه ی سیاسی - فرهنگی است. هدف از ارائه این مقاله شناساندن جایگاه ایثار و فضلیت آن از نگاه قرآن و روایات در بعدهای اعتقادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی شیعه و تصریح آن جهت بالا بردن روحیه ایثار و ایثارگری در افراد و جامعه و مردم جهان می باشد.

کلیدواژه ها:

ایثارگری ، فرهنگ ، شهادت ، قرآن ، روایات ، ترویج ، شیعه