تاثیر کاهش درآمدهای مالیاتی بر تحولات اقتصادی دوران پهلوی دوم (۱۳۵۷-۱۳۵۳)

کسب مالیات مهم ترین منبع تولید درآمد حکومت ها و یکی از با اهمیت ترین عناصر در پیوند دولت و مردم است. چنانچه دولتی مستقل از جامعه بر پایه منابع زیرزمینی و ... بتواند هزینه های عمومی را تامین کند، یعنی اگر مالیات دریافتی ناچیز باشد و یا مالیاتی دریافت نکند، ماهیت دولت و رابطه آن با جامعه تغییر می کند و تبدیل به کشوری رانتیر می شود. ایران از سال ۱۳۵۳به واسطه درآمدهای منابع زیرزمینی خود جزو کشورهای رانتیر محسوب می شود. به لحاظ اقتصادی کشوری رانتیر است که بیش از ۴۰درصد درآمد خویش را از منابع غیرمالیاتی کسب کند. ایران از سال ۱۳۵۳ به واسطه درآمدهای منابع زیرزمینی خود جزو کشورهای رانتیر محسوب می شود. بررسی علل تحولات مالیاتی در طی سال های ۱۳۵۷-۱۳۵۳و پیامدهای اقتصادی آن مهم ترین مسئله این مقاله است. یافته های اساسی مقاله حاکی از آن است که درآمدهای نفتی سبب کاهش درآمدهای مالیاتی، استقلال حکومت از مردم، مصرف گرایی و گسترش اقتصاد دولتی شده است. مقاله بر اساس روش توصیفی-تحلیلی است، بدین روی با کمک نمودارها و آمارها به بیان توزیع درآمدهای رانتی در درآمدهای دولتی می پردازیم و تاثیر آن را در تحولات مالیاتی بررسی می کنیم

کلیدواژه ها:

مالیات ، دولت رانتیر ، دولت تحصیلدار ، محمد رضا شاه پهلوی ، ایران