خواص دارویی متابولیت های ثانویه؛ کانابینوئیدها (THC و CBD) در گیاه دارویی شاهدانه (Cannabis sativa)

شاهدانه گیاهی دارویی و صنعتی، بومی آسیای مرکزی است و در طی مدت طولانی به عنوان منبع غذا، سوخت، فیبر، دارو و مواد مخدر، که هزاران سال است توسط بشر در سرتاسر دنیا گسترده شده است. از نقطه نظر زراعی، شاهدانه به عنوان یک محصول با عملکرد زیاد است و در مقایسه با سایر گیاهان زراعی نیاز چندانی به استفاده از آفتکش، علفکش و کود ندارد و از همین جهت بر محیط زیست تاثیر منفی کمتری خواهد داشت. بذر شاهدانه غنی از پروتئین و روغن می باشد و از دیرباز همواره مورد استفاده بشر قرار می گرفته است. روغن بذر شاهدانه حاوی مقادیر مناسبی از اسیدهای چرب با زنجیره غیراشباع شامل اسید لینولئیک و اسید لینولنیک است که برای تغذیه و سلامت انسان مفید هستند و موجب کاهش کلسترول و فشار خون بالا می شوند. شاهدانه از نظر ترکیبات فیتوشیمیایی بسیار پیچیده است. برخی از این ترکیبات به متابولیتهای اولیه تعلق دارند نظیر آمینواسیدها، و این در حالی است که ترکیباتی همچون کانابینوئیدها، فلاونوئیدها، استیلبنوئیدها، ترپنوئیدها و آلکالوئیدها جزو متابولیت های ثانویه تولید شده توسط گیاه ارزشمند شاهدانه هستند. بنابراین شاهدانه از لحاظ ترکیبات فیتوشیمایی یک کارخانه بسیار قوی بوده که در صنایع دارویی از ارزش بالایی برخوردار است که امروزه در تحقیقات مختلفی که بر نحوه اثر شاهدانه بر بیماری های مختلف انجام شده است، اثر مثبت ترکیبات دارویی گیاه شاهدانه بر برخی بیماری ها از جمله سرطان، ام اس و ایدز نیز آن گزارش شده است که ارزش این گیاه را بیش از پیش بالا می برد.

کلیدواژه ها:

گیاه دارویی ، فیتوشیمیایی ، کانابیدیول ، تتراهیدروکانابینول