بررسی تنوع نقوش تزیینی به کاررفته در بنای آرامگاه خواجه ربیع از عصر صفوی

آرامگاه خواجه ربیع یکی از مهم ترین بناهای تاریخی دوره صفوی در شهر مقدس مشهد است. این پژوهش با هدف معرفی انواع نقشهای به کاررفته در بنای آرامگاه خواجه ربیع انجام شده است و پراکندگی نقوش، نحوه چینش و رنگ آنها را نیز مورد بررسی قرار میدهد. روش تحقیق، توصیفی تحلیلی و شیوه جمع آوری داده ها بر اساس برداشتهای میدانی (عکاسی) و با استناد به منابع مکتوب و شفاهی است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که نقوشی با طرح اسلیمی، ختایی و ترنج از نمونه نقوش گیاهی و نقشی با طرح طاووس با سر اژدها از نمونه نقوش حیوانی در این بنا کار شده است. نقش مصنوع گلدان و همچنین آسمانی ستاره و خورشید در تزیینات بنا رویت شد. در دسته نقوش هندسی نیز نقوشی با طرح ساده و گره و همچنین خط-نوشتارهایی با محتوای الله، محمد و علی در این بنا کار شده است. بیشترین نقوش به لحاظ سطح اشغال، گره های هندسی و به لحاظ تنوع نقش، مربوط به نقوش گیاهی است. نقوش هندسی اغلب در سطوح دیوارها و نقوش گیاهی اغلب در ایوانها کار شده است. بیشترین تکنیک مورد استفاده، معقلی و سپس معرق است و رنگهای لاجوردی و فیروزهای، نسبت به سایر رنگها بیشتر مورد استفاده قرارگرفته است.

کلیدواژه ها:

معماری ایرانی ، آرامگاه خواجه ربیع ، آمودهای معماری ، نقشهای تزیینی ، دوره صفوی