مبانی دفاع مشروع و چالشهای آن در حقوق کیفری ایران

ضرورت یا ناچاری در حقوق ایران به عنوان یکی از مصادیق توجیه کننده جرم شناخته شده است . حالت ضرورت موقعیت شخصی است که در اختیار بین دو امر حادث ناگزیر به انتخاب یکی از آن دو است که جرم می باشد زیرا هرچند به میل و اراده دست به این کار می زند ولی به علت وجود تنگنا و فشاری که از درون بر او وارد می شود، در سر دو راهی واقع شده وانتخاب می کند به اینکه یا مقاومت و ایثار نماید و یا برای حفظ مصلحت و منفعتی مهم و دفع مفسده ای عظیم ، مرتکب رفتاری شود که در شرایط عادی ممنوع بوده و جرم می باشد .هموضوع دفاع مشروع از جان که از جمله مباحث مهم حقوق جزای عمومی است که ازدیر باز نزد اقوام و ملل مختلف مثل بابلی ها، یونانی ها، رومی ها، هندی ها و ادیان مختلف تا به امروز وجود داشته است و همراه با گذشت زمان به تدریج تحول و تکامل یافته و دامنه ی آن گسترش پیدا کرده است. در حقوق جزای اسلام نیز مساله دفاع مشروع، با این که از اهمیت خاصی برخوردار است، بطور پراکنده و تحت عناوین ومباحث گوناگون فقهی مورد بحث و گفتگو قرار گرفته است و فقهای اسلامی با عبارات و تعابیر مختلف و اغلب فشرده از آن سخن گفته اند. دفاع مشروع از جمله جهاتی است که قانونگذار ایرانی صراحتا در ماده ۱۵۶ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ اجازه آن عمل را داده و انجام دهنده ی چنین رفتاری را با رعایت مراحل و شرایط خاصی قابل مجازات نمی داند.

کلیدواژه ها:

دفاع ، دفاع مشروع ، حقوق کیفری ، قانون