ارزیابی اثر شبیه سازی رواناب ماهانه حوضه دریاچه ارومیه ،استان کردستان با استفاده از مدل های تجربی

شیوه های گوناگونی جهت تخمین رواناب حاصل از بارش در حوزه های آبخیز وجود دارد. یکی از این سیرت ها استفاده از مدلهای کامپیوتریمی باشد. مدلهای کامپیوتری این توانایی را می دهند با شبیه سازی فرآیند رواناب-بارش رواناب برآیندشده از بارش در حوزه هایی که جریانرودخانه اندازه گیری شده است با حداقل زمان و کمترین هزینه محاسبه شود.در این پژوهش برای شبیه سازی فرآیند بارش-رواناب از مدلتحت روش بهینه سازی الگوریتم AWBM ژنتیک و الگوریتم رسایی رقابتی همبود ها درزیر حوضه دریاچه ارومیه استان کردستان واقع درشمال غربی ایران استفاده شده است در این پژوهش از سه زیر حوزه بالا دست دریاچه ارومیه استان کردستان به نام های ایستگاه صفاخانه،ایستگاه پل آدینان و ایستگاه سنته استفاده شده است. داده های روزانه بارش رواناب و تبخیر و تعرق در مدت زمانی حدودا ۹ ساله مد نظرقرارگرفت. بارش های روزانه به کمک آیین های ضروری به صورت منطقه ای در آمده و دبی های روزانه هم به صورت دبی ویژه محاسبه گردید.آنگاه به مواسات مدل و با بهینه سازی پارامترهای مدل معیار دقت و کارایی مدل در تخمین ضریب همبستگی بین رواناب مشاهده ای و برآوردیمورد سنجش قرار گرفت. برآیندهای احتساب نشان داد که مدل می تواند شبیه سازی باورکردنی در شرایط کشورما داشته و با معلومات قابلدسترس پاسخ حوزه های عاری از آمار را محاسبه کرده و از استحقاق خوبی در طراحی و کاوش برخوردار باشد. حوضه آبریز دریاچه ارومیه بامختصات جغرافیایی ۴۴ درجه و ۷ دقیقه تا ۴۷ درجه و ۵۳ دقیقه طول شرقی و ۳۵ درجه و ۴۰ دقیقه تا ۳۸ درجه و ۳۰ دقیقهعرض شمالی در شمال غرب ایران قرار گرفته است وسعت این حوضه ۵۱۸۷۶ کیلومتر مربع است که ۱۵ / ۳ درصد مساحت کل کشوررا در بر می گیرد (گلیان و همکاران، ۱۳۸۶) از این مقدار حدود ۵۸۲۲ کیلومتر مربع وصعت خود دریاچه است که با ارتفاع آبدریاچه رابطه دارد و با افرایش یا کاهش آن تغییر پیدا می کند.

کلیدواژه ها:

شبیه سازی ، رواناب ، دریاچه ارومیه ، کردستان ، مدلهای تجربی