نظریات جمعیت و سالمندی از نگاه اجتماعی

با توجه به اینکه در حال حاضر، تعداد سالمندان سهم کمتری از جمعیت کشور را به خود اختصاص داده است، اما فزونی سرعت رشد جمعیت سالمند در مقایسه با رشد جمعیت کل کشور و پیش بینی افزایش تعداد و سهم سالخوردگان (جمعیت ۶۰ ساله و بیشتر) در سالهای آتی، لزوم برنامه ریزی آینده نگر برای کنترل مسائل مربوط به این گروه از جمعیت شامل نیازهای دارویی، نگهداری و مراقبت از آنها و... را توجیه می کند. بررسی روند تغییرات ،-۲۰۰۰ شاخص های سالخوردگی جمعیت ایران در گذشته، حال و آینده احتمالی آن در فاصله سال های ۲۰۵۰ شناخت دیدگاه ها و نظرات اساتید، صاحب نظران و مسولین سازمان های دولتی در مورد مسائل سالمندان و تطبیق آن با رویکردهای بین نسلی و جامعه محور برنامه سلامت و سالخوردگی سازمان بهداشت جهانی در مورد سالمندی فعال، نیازمند آینده پژوهی است.سالخوردگی جمعیت، پدیده ای جدید در بسیاری از کشورهای جهان است، هر چند که بین مناطق مختلف جهان در این زمینه تفاوت هایی وجود دارد. به طوری که شدیدترین میزان کاهش باروری و سریعترین نرخ های سالخوردگی جمعیت در کشورهای در حال توسعه در حال رخ دادن است.سرعت و شدت زیاد کاهش باروری در ایران، با شیب تندتری از سایر کشورها مشاهده می شود. در در ایران سال ۱۳۹۴ حدود ۱۰ درصد جمعیت بالای ۶۰ سال سن داشته اند. در ۳۵ سال آینده یعنی سال ۱۴۲۹ ، درصد سالخوردگی جمعیت ایران به ۳۳ درصد افزایش خواهد یافت. آنچه این روند را در ایران مسئله آمیز می کند، نبود یک سیاست جامع جمعیتی و سند سالمندی است. اکنون نیز در صورت بی توجهی و سهل انگاری و فقدان برنامه ریزی، در آینده ی نزدیک نیز با مشکلات انبوه جمعیت سالخوردگان به ویژه زنان مواجه خواهیم شد. در این مقاله تلاش می شود نظریه های مختلف پدیده ی سالخوردگی جمعیت در ابعاد مختلف مورد بررسی قرار گیرد. در ادامه، برای درک صحیح و درست از نگرانیهای موجود میان کارشناسان در خصوص سیاست گذاری و اجرای سیاست های جمعیتی، پس از مرور مهمترین مطالعات انجام شده در زمینه ی سالخوردگی جمعیت، به ابعاد و شاخص های سالخوردگی جمعیت اشاره می شود.

کلیدواژه ها:

سالخوردگی جمعیت ، سالخوردگی فردی ، سن بازنشستگی ، جمعیت ۶۰ ساله و بیشتر ، آستانه ی سالخوردگی.