واکاوی عوامل موثر بر جلب مشارکت مردمی به منظور کاهش ریسک سوانح طبیعی

با توجه به اینکه «مدیریت ریسک و بحران سوانح طبیعی»، فرایندی حساس و ارگانیک است؛ میزان مشارکت مردم (در مراحل تصمیم گیری، اجرا و نیز نظارت و ارزیابی) می تواند به عنوان بازوی توانمند مسئولین ستادی، در مدیریت فرایند کاهش ریسک و تبعات بحران ناشی از سوانح طبیعی تاثیرگذار باشد. در همین راستا پژوهش حاضر با رویکرد تحلیلی، سعی بر آن دارد تا با شناخت رابطه عوامل و سازوکارهای موثر بر جلب مشارکت مردم در مراحل مختلف مدیریت سوانح طبیعی و به منظور کاهش خطر ؛ راهکارهایی را به منظور جلب مشارکت و همکاری هدفمند مردم در این خصوص، ارائه دهد. پژوهش حاضر از نوع پیمایشی و از سری تحقیقات همبستگی بوده و جامعه آماری آن را تعداد ۴۰۰ نفر از مردم شهر اسلامشهر از توابع استان تهران، تشکیل داده اند. نتایج به دست آمده از آزمون ضریب همبستگی پیرسون، رابطه آماری معنا داری را میان متغیرهای مستقل مانند میزان همدلی اجتماعی، احساس ناتوانی و بی قدرتی فرد، کنش عقلانی، سطح آگاهی و اطلاع فرد از وقوع حادثه و پایگاه اجتماعی- اقتصادی با متغیر وابسته مشارکت در کاهش خطرپذیری سوانح طبیعی نشان داده است. تحلیل رگرسیون چندمتغیره و تحلیل مسیر انجام گرفته حاکی از آن است که مجموعه متغیر های میزان همدلی اجتماعی، پایگاه اجتماعی- اقتصادی، کنش عقلانی، احساس ناتوانی و بی قدرتی فرد و سطح آگاهی و اطلاع فرد از احتمال وقوع حادثه، تاثیر آماری معنا داری بر متغیر وابسته مشارکت در کاهش خطر سوانح طبیعی داشته اند. در مجموع با توجه به نتایج و یافته های پژوهش، آموزش همگانی در تمامی سطوح جامعه اسلامشهر و در تمامی مراحل مدیریت بحران شامل آمادگی، کاهش خطر، مقابله و بازسازی و نیز ایجاد گروههای سازمان یافته و متشکل در قالب سازمانهای غیردولتی، گروههای کوچک محلی، بسیج و سازمانهای خیریه و تشکیل و ایجاد گروههایی با عنوان مدیریت بحران محله؛ می تواند موجب بارور نمودن انگیزه ها و توانایی-ها مردم و افزایش همدلی اجتماعی و در نتیجه افزایش مشارکت مردم در کاهش ریسک سوانح طبیعی گردد.

کلیدواژه ها:

Public participation ، Natural Disaster ، Risk Reduction ، مشارکت مردمی ، سوانح طبیعی ، همدلی اجتماعی ، کنش عقلانی