مکان یابی QTL های صفات فیزیولوژیک و بیوشیمیایی جو در شرایط تنش خشکی

به منظور مکان یابی نواحی ژنومی کنترل کننده صفات فیزیولوژیک و بیوشیمیایی جو در شرایط تنش خشکی و تعیین ارتباط آنها با عملکرد دانه، آزمایشی در سال زراعی۹۰-۱۳۸۹در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زابل اجرا شد. آزمایش در قالب دو طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در دو شرایط بدون تنش و تنش خشکی اجرا شد. مواد گیاهی شامل ۷۲ لاین هاپلوئید مضاعف جو حاصل از تلاقی ارقام استپتو و مورکس به همراه والدین آنها بودند. صفات فیزیولوژیک و بیوشیمیایی شامل عملکرد دانه، محتوای کلروفیل برگ، فلورسانس حداقل و حداکثر، حداکثر کارایی فتوسیستم II، محتوای آب نسبی برگ، کربوهیدرات های محلول در آب و محتوای پرولین برگ اندازه گیری شدند. تجزیه QTL به روش نقشه یابی فاصله ای مرکب برای هر محیط به طور مجزا و برای میانگین دو شرایط انجام گرفت. نقشه لینکاژی نشانگرهای مولکولی جو مرکب از ۳۲۷ نشانگر RFLP با طول ۳/۱۲۲۶ و متوسط فاصله ۷۵/۳ سانتی-مورگان بود. بر اساس نتایج تجزیه واریانس مرکب، اثررقم برای کلیه صفات مورد بررسی بسیار معنی دار بود. برای کلیه صفات مورد مطالعه، تفکیک متجاوز از والدین در دو جهت مثبت و منفی مشاهده شد. برای صفات مورد مطالعه در مجموع ۸۵ جایگاه واجد QTL شناسایی گردید که ۷۲ مکان آن از پایداری لازم برخوردار بودند. واریانس فنوتیپی توجیه شده بوسیله این QTL ها از ۲۸/۸ درصد برای محتوای پرولین برگ تا ۸۷/۲۹ درصد برای فلورسانس حداکثرمتغیر بود. بیشترین مقدار LOD برای فلورسانس حداکثر روی کروموزوم ۲H بدست آمد. بر اساس نتایج آزمایش حاضر به نظر می رسد که QTL های پایدار می توانند در برنامه گزینش به کمک نشانگر مورد استفاده قرار گیرند.

کلیدواژه ها:

Barley ، Biochemical traits ، Drought stress ، Mapping ، Physiological traits and QTL. ، جو ، صفات بیوشیمیایی ، صفات فیزیولوژیک ، QTL و نقشه یابی.