روش علمی نیوتن در علم الابصار

 عموما تصور می شود که نیوتن از بدو کاوش های طبیعت شناسانه اش دارای روشی بوده که همواره از آن آگاهانه پیروی می کرده است و دو کتاب بسیار تاثیرگذارش، اصول ریاضی فلسفه طبیعی و علم الابصار، مولود پیروی از آن روش است. اما اینشتاین هشدار می دهد که اگر می خواهید چیزی از فیزیکدانان درباره روش هایی که به کارگرفته اند بدانید ”به حرف های آنها گوش ندهید، وتوجه خود را معطوف به اعمال آنها کنید.“با توجه به هشدار تامل انگیز اینشتاین، در این مقاله کوشیده ام تا اولا آنچه نیوتن در طبع های مختلف علم الابصاردرباره روش علمی و قواعد روش شناختی اش اظهار کرده مورد بازیابی و شناسایی قراردهم. ثانیا، تلاش شده تا آنچه را نیوتن در عمل انجام داده شناسایی و ارائه کنم. در جریان این بازشناسایی ها، آشکار می شود که میان آنچه نیوتن درباره روش کار و کاوش گفته وآنچه در عمل انجام داده تغایر و تعارضات آشکاری وجود دارد. همچنین، این کاوش آشکار می کند که ابدا چنین نبوده که از ابتدا نیوتن به یک مجموعه خاصی از قواعد روش شناختی آگاهی داشته و از آنها آگاهانه پیروی کرده است. نیوتن تنها پس از مواجهه با سیل خروشانی از انتقاداتی که متوجه طبع اولاصول ریاضیشد به قواعد روش شناختی روی آورد.در طبعهای مختلف کتابعلم الابصار در سال ۱۷۰۴، ۱۷۰۶، ۱۷۱۷، نیوتن به تدریج به طرح قواعد و اصول روش شناختی و مابعدالطبیعی ای می پردازد تا نظریات طبیعت شناسانه اش مقبول و موجه شود.

کلیدواژه ها:

روش علمی ، علم الابصار ، فرضیه سازی ، اصول مابعد الطبیعی ، زمینه اجتماعی ، بینش های خداشناسانه ، چهارچوب های ارزشی مفهومی نظری