نگاهی به سابقە بحث همام و سعدی در میان قدما

همام تبریزی از شاعران معاصر سعدی است که توجه اش به سعدی و رقابتش با او از دیرباز مورد توجه اهل ادب قرار گرفته است. در بسیاری از منابع معاصری که به شرح احوال این دو شاعر پرداخته اند به این پیروی و رقابت اشاره شده اما نکتە حائز اهمیت آن است که قدما نیز به این امر توجه داشته اند. در این مقاله به تعدادی از منابعی که در آن ها نام یا اشعار همام و سعدی در کنار هم آمده و به نوعی نشاندهنده ارتباط همام با سعدی است اشاره شد. این منابع عبارت اند از: تاریخ گزیده حمدالله مستوفی، دستنویس کهن دیوان همام تبریزی در کتابخانە آیەالله مرعشی قم، مونسالاحرار جاجرمی، جنگ لالااسماعیل کتابخانە ترکیه، سفینە شمس حاجی، تذکرهالشعرا دولتشاه سمرقندی، آتشکده آذر بیگدلی، مرآهالخیال امیرعلی شیرخان لودی، دیوان سیف فرغانی، دیباچە دیوان اسرار یحیی سیبک نیشابوری و تذکره ریاض العارفین رضا قلیخان هدایت. در پایان نیز مشخص شد که در داوری میان همام و سعدی، چنانکه از منابع برمی آید، جامعە ادبی گاه به برتری همام اما اغلب به برتری سعدی رای داده است.

کلیدواژه ها:

همام ، سعدی ، رقابت ، دستنویس ، لالااسماعیل