مطالعه مقایسه ای سیاست خارجی ایالت متحده آمریکا و اتحادیه اروپا و ایران در خلیج فارس

یکی از بایدها و الزامات سیاست خارجی ایالات متحده آمریکا که به عنوان هسته اصلی سیاست های این کشور در نظام بین الملل است و باعث پیچیدگی و بی نظمی در حوزه امنیت بین الملل گردیده، حضور این کشور در خلیج فارس می باشد. امنیت خلیج فارس موضوعی چندلایه و پیچیده است که حدود پنج قرن، بازیگران بین المللی را در منطقه ای که با انواع چالش ها دست به گریبان بوده، درگیر کرده است. در دهه های اخیر، آمریکا عمده ترین بازیگر امنیتی و منطقه ای در خلیج فارس بوده و میزان درگیری، سطح و عمق کنش و واکنش امنیتی ایالات متحده با کمتر بازیگر بین المللی دیگری در این منطقه، قابل مقایسه است. تمام روسای جمهور آمریکا از دوران بعد از جنگ جهانی دوم تاکنون به خلیج فارس به عنوان بخشی از منافع جدی و بعضا حیاتی ایالات متحده نگریسته اند و کمتر موضوع امنیتی در خلیج فارس را می توان یافت که آمریکا نقشی در آن نداشته باشد یا جزئی از اجزای تشکیل دهنده در قالب های ایجابی و سلبی با عنصر آمریکا و رفتار امنیتی آن، پیوند نخورده باشد. با توجه به برجستگی عنصر آمریکایی در امنیت خلیج فارس، پرسشی مهم و اساسی به وجود می آید، و این که سیاست امنیتی آمریکا، اتحادیه اروپا و ایران در خلیج فارس را چگونه می توان مورد تجزیه و تحلیل قرار داد؟ سه مفهوم «هژمونی جهانی»، «ساختار امنیت منطقه ای» و«چالش های امنیتی»می توانند توضیح دهنده فراز و فرود رفتار امنیتی آمریکا در خلیج فارس باشند. خلیج فارس در دنیای امروز به عنوان حساس ترین، کلیدی ترین و مهم ترین منطقه ی ژئوپولتیک و ژئواستراتژیک جهان شناخته شده است. خلیج فارس امروزه به عنوان کانون قدرت کشورهای اسلامی و به لحاظ وجود ذخایر عظیم نفت و گاز و موقعیت ممتاز سوق الجیشی آن و انتقال این منابع انرژی از تنگه هرمز به دیگر نقاط جهان از اهمیت فوق العاده زیادی برخوردار می باشد. از این رو، این منطقه مورد توجه قدرت های فرامنطقه ای از جمله، ایالات متحده آمریکا ارپا و ایران می باشد.

کلیدواژه ها:

سیاست خارجی ، ایالت متحده آمریکا ، اتحادیه اروپا ، ایران ، خلیج فارس