رویکرد راهبردی بر شناسایی مشکلات توسعه کالبدی – فیزیکی اسکان غیررسمی از منظر اقتصادی

به دنبال رشد فزاینده جمعیت شهرنشین، آمادگی نداشتن مناطق شهری برای پاسخگویی به نیازهای جامعه و نداشتن توان پذیرش معقول در محدوده قانونی، مشکلات جدی اجتماعی، اقتصادی، زیست محیطی و کالبدی را برای شهرها ایجاد کرده است که یکی از آثار و پیامدهای آن، اسکان غیررسمی است. فقر، توزیع و تمرکز نابرابر ثروت در کشورهای درحال توسعه، مهاجرت گسترده جمعیت از حواشی فقر به سوی مراکز ثروت را به منظور برخورداری از فرصت های اشتغال، درآمد، خدمات بیشتر و امید به آینده ای بهتر سبب شده است که به دلیل نداشتن توان و جذب اقتصادی در متن و زندگی در فضای داخلی شهرها، در حواشی و اطراف آن به صورت غیررسمی اسکان یافته اند (قرخلو و همکاران، ۱۳۸۸: ۲). اسکان غیررسمی که در پی مسائل و مشکلات اقتصادی و اجتماعی از قبیل جریان سریع شهرنشینی و مهاجرت روستائیان و ساکنان شهرهای کوچک به کلانشهرها به وجود می آید، باعث شکل گیری بسیاری از مشکلات فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی می گردد، و این روند افزایشی جمعیتی و کالبدی، اسکان غیررسمی را به موضوع پیچیده ای در کلان شهرها تبدیل کرده است. هدف اصلی پژوهش حاضر رویکرد راهبردی بر شناسایی مشکلات توسعه کالبدی – فیزیکی اسکان غیررسمی از منظر اقتصادی با اسفاده از روش توصیفی- تحلیلی می باشد. نتیجه پژوهش نشان می دهد یکی از زمینه های ناپایداری توسعه شهری به ویژه در کشورهای در حال توسعه گونه ای از سکونتگاهها با مشکلات حاد و در حال گسترش فزاینده موسوم به اسکان غیررسمی، سکونتگاه های خودرو و فاقد مقررات نام برد که با رشد شهرنشینی شتابان ظاهر شده و به موازات افزایش جمعیت شهری در دنیا دامن گیر شهرها شده است و مشکلات و نابرابریهای زیادی در ابعاد کالبدی، اقتصادی، اجتماعی و ... در کلان شهرها به همراه داشته است، لذا نیازمند تدابیر ویژه و راهکارهایی در برنامه ریزیهای شهری است. راهکارهای ارائه شده برای چاره جویی، از حذف و تخریب تا بهسازی و توانمندسازی این سکونتگاهها تنوع داشته است.

کلیدواژه ها:

توسعه کالبدی – فیزیکی ، شهرسازی پایدار ، اقتصادی ، اسکان غیررسمی