مدل سازی واکنش گوجه فرنگی (Solanum lycopersicum)به تنش های همزمان شوری آب و کمبود نیتروژن

شوری یکی از عوامل مهم تاثیرگذار بر رشد و عملکرد بسیاری از گیاهان به شمار می آید. تحملگیاهانبهشوریبامیزاننیتروژندریافتیمتغیراست. دراینراستاپژوهشیباهدف مدل سازی پاسخ گیاه گوجه فرنگی به تنش های توامان شوری و نیتروژن. به صورتگلدانیانجامشد. شش سطح شوری شامل ۱،۲، ۴، ۶، ۸ و۱۰ دسی­زیمنس بر متر و سه سطح کود نیتروژن شامل صفر،۵۰ و ۱۰۰ درصد نیاز کودی در سه تکرار اعمال شد. حداکثر عملکرد ماده خشک (۸/۲۵ گرم) در تیمار با شوری یک دسی زیمنس بر متر و کود مصرفی ۱۰۰ درصد و حداقل عملکرد ماده خشک (۸/۵ گرم) در تیمار با شوری ۱۰ دسی زیمنس بر متر و کود مصرفی صفر درصد به دست آمد. مدل های تعدیل یافته لیبیگ-اسپرینگل (LS)و میچرلیخ-بال(MB) برای مدل سازی پاسخ گیاه به عناصر غذایی مورد ارزیابی قرار گرفتند. مقایسه آماره های ارزیابی مدل ها نشان داد که برای مدل سازی گیاه گوجه فرنگی در شرایط توامان تنش شوری و کمبود نیتروژن، مدل تعدیل یافته MB(۹۵/۰d=) در مقایسه با مدل تعدیل یافته LS(۸۸/۰d=) برازش بهتری با داده های اندازه گیری شده داشت. بنابراین، استفاده از مدل تعدیل یافته (MB) برای برآورد عملکرد نسبی گوجه فرنگی توصیه می گردد. همچنین نتایج اثرات توامان تنش های شوری و نیتروژن نشان می دهد که در یک سطح شوری با افزایش مقدار کود نیتروژن عملکرد ماده خشک گیاه افزایش یافته و با زیاد شدن شوری در یک سطح نیتروژن، عملکرد ماده خشک کاهش یافته است. آستانه کاهش عملکرد درشرایط شوری ثابت نبوده و بستگی به مقدار نیتروژن موجود در خاک دارد. در تیمار بدون مصرف نیتروژن، افزایش شوری تاثیر چندانی بر کاهش عملکرد نسبی نداشت. این امر نشان دهنده تاثیرگذار بودن عامل کمبود نیتروژن نسبت به شوری می باشد. بنابراین با مدیریت کود نیتروژن می توان،آستانه تحمل گیاه گوجه فرنگی به شوری را افزایش داد.

کلیدواژه ها:

آستانه شوری ، تعرق ، مدل لیبیگ– اسپرینگل(LS) ، مدل میچرلیخ– بال (MB)