ارزیابی اثرات بهداشتی، مفاهیم، مراحل اجرا و کاربردها

هر پروژه، طرح یا سیاستی می تواند بصورت مستقیم و غیر مستقیم عوامل زیست محیطی و اجتماعی را در سطح جامعه تحت تاثیر قرار دهد، از آنجایی که عوامل زیست محیطی و اجتماعی هر کدام به طریقی بر شاخص های سلامت اثر می گذارند، بنابراین می توان گفت هر پروژه، طرح یا سیاستی باعث تغییر در شاخص های بهداشتی می شود و سلامت جامعه را تحت شعاع قرار می دهد، برای بررسی و پیش بینی این تغییرات و بهبود شاخص های بهداشتی از ابزاری بنام ارزیابی اثرات بهداشتی استفاده می شود. این نوع ارزیابی حوزه ای پیشرفته در مبحث ارزیابی اثرات است و این مقاله مروری بر مفاهیم، مراحل اجرا و کاربردهای آن است.در این مقاله با مرور کتب، مقالات و سایت های معتبر علمی، راهکاری عملی برای انجام ارزیابی اثرات بهداشتی ارائه می دهد و به بیان تعاریفی از ارزیابی اثرات بهداشتی، انواع متفاوت و مراحل اصلی آن و مثال هایی از کاربرد این نوع ارزیابی در پروژه ها می پردازد. در واقع با گردآوری و بررسی متون مرتبط با این مبحث چارچوبی کلی برای این نوع ارزیابی فراهم می کند، امروزه ارزیابی اثرات بهداشتی در سراسر جهان و بویژه در اروپا، استرالیا در حال اجرا و توسعه می باشد به همین دلیل تشکیلات و سازمان های مرتبط هر کدام تعاریفی از این موضوع را مطرح کردند که با وجود شباهت در بدنه اصلی در جزییات و طریقه بیان تفاوت دارند، که در مقاله حاضر با مرور این شباهت ها و تفاوت ها، چارچوبی کلی برای این نوع ارزیابی مطرح می کند.با وجود اینکه در چارچوب کلی تعریف شده برای ارزیابی اثرات زیست محیطی، تاثیر بر سلامت انسان ها از بند های اصلی می باشد ولی اغلب یا کمتر بدان توجه می شود و یا اطلاعات برای اتخاذ تصمیماتی برای بهبود وضعیت بهداشتی کافی نیست. از این رو انجام ارزیابی اثرات بهداشتی برای بررسی تاثیر مستقیم یا غیر مستقیم پروژه ها بر بهداشت و سلامت انسان ها به ویژه پیش از مرحله اجرا و تصمیم گیری امری ضروری به نظر می رسد.

کلیدواژه ها:

ارزیابی اثرات بهداشتی ، HIA ، مدیریت پروژه