ظرفیتهای آموزه عصبیت ابن خلدون برای صورت بندی گفتمان توسعه پایدار

مفهوم عصبیت برگرفته از آراء ابن خلدون، اندیشمند و جامعه شناس بزرگ مسلمان است. یکی از کم نظیرترین نظریات این جامعه شناس مسلمان نظریه ی انحطاط تمدنهاست که در کتاب »المقدمه« مطرح شده است. این نظریه به نقش برجسته حاکمان یا مدیران در برپایی تمدنها و سقوط آنها میپردازد. ابن خلدون اعتقاد داشت صحرانشینان با روحیه ی خاص خود و ویژگیهایی نظیر شجاعت، سادگی و قناعت، پاکی فطرت، روح آزادی و آزادگی و از همه مهمتر عصبیت، به راحتی شهرها و تمدنها بزرگ را فتح میکنند. این فتح را میتوان مقدمه ای برای توسعه دانست. اما ابن خلدون بر این باور بود که صحرانشیان بعد از فتح و پیروزی با شهر و شهرنشینی خوگرفته و خصلتهای خوب خود را از دست میدهند و شجاعت و قناعت جای خود را به ترس و محافظه کاری، اسراف و تبذیر میدهد، اسیر ثروت و قدرت میشوند و فطرت پاکشان سیاه میشود و این مقدمهای بر فروپاشی تمدن آنهاست. اما اگر صحرانشینان در زمان حکومت خود و قرار گرفتن در مقام مدیران حکومتی، روحیه ی خود را حفظ کنند. میتوانند به توسعه ای با دوام و پایدار دست یابند. ما در این مقاله به بررسی آراء ابن خلدون در مورد نقش مدیران در برپایی توسعه ای پایدار میپردازیم.

کلیدواژه ها:

عصبیت ، توسعه پایدار ، تعالی ، حکمرانان ، ابن خلدون.